اثر نوع گونه گياهي و عمليات اصلاح مرتع بر ظرفيت تثبيت كربن مراتع بوته‌زار دهاقان، استان اصفهان

افزايش انتشار گازهاي گلخانه‌اي در قرن گذشته منجر به بهم ريختن تعادل طبيعي چرخه كربن و افزايش نگراني شده است. ازاين‌رو، اين پژوهش با هدف ارزيابي نوع گونه‌هاي گياهي مرتعي بومي و دست‌كاشت در پروژه‌هاي بيولوژيكي اصلاح مرتع بر ظرفيت تثبيت كربن در مراتع بوته‌زار شهرستان دهاقان انجام شد. بدين‌منظور دو پروژه بيولوژيك شامل بذركاري رديفي گياه آگروپايرون (Agropyron trichophorum) با سابقه 17 سال در مراتع بوته‌زار گليسار و كپه‌كاري جاشير (Prangos ferulacea) با سابقه 10 سال در مراتع بوته‌زار آستانه سفلي بررسي شد. براي انجام تحقيق نمونه‌برداري از سايت‌هاي مطالعاتي و شاهد در بهار 1392 انجام شد. آزمايش‌هاي تعيين انباشت كربن براي نمونه‌هاي گياهي و لاشبرگ به روش احتراق و براي نمونه‌هاي خاك به روش واكي-بلاك انجام شد و ميزان ذخيره كربن در هريك از مناطق مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه طي مدت اجراي پروژه‌هاي اصلاح مرتع، انباشت كربني در نتيجه عمليات بيولوژيكي بذركاري رديفي آگروپايرون در منطقه گليسار 37.4 تن در هكتار (به‌طور متوسط 2.2 تن در هكتار در سال) و در نتيجه كپه‌كاري جاشير انباشت كربني در منطقه آستانه 10.1 تن در هكتار (به‌طور متوسط 1.01 تن در هكتار در سال) نسبت به مناطق شاهد افزايش داشته است. به‌طوركلي مي‌توان بيان كرد كه پروژه بذركاري رديفي آگروپايرون از لحاظ افزايش تثبيت كربن موفق‌تر از كپه‌كاري جاشير بوده است. همچنين نتايج پژوهش نشان داد كه گونه‌هايAstragalus verus و Bromus tomentellus نيز ظرفيت بالايي از نظر تثبيت كربن نسبت به بسياري از گونه‌هاي مرتعي در پروژه‌هاي اصلاح مرتع دارند.