چالش‌ها، پيامدها والزامات مواجهه با بحران بيماري‌هاي واگيردار نوپديد

زمينه و هدف: پاندمي بيماري كرونا به‌عنوان يك ويروس نوپديد، همچنان در سرتاسر جهان رواج دارد كه علاوه برمرگ و مير فراوان‌،‌ زيان‌هاي اقتصادي بي‌شمار، خطر جدي براي امنيت بهداشتي كشورهاي جهان مي‌باشد و پيامدهاي اجتماعي و امنيتي را به دنبال داشته است. شكاف دانشي موجود در مورد دليل، روش‌هاي درمان و مرگ ‌و مير بالاي كوويد19 گمانه‌زني‌هاي پيرامون آن را افزايش داده و باعث سردرگمي سياست‌گذاران و متوليان حوزه سلامت شده است. پژوهش حاضر، با هدف طراحي الگوي مديريتي بحران بيماري‌هاي واگيردار نوپديد انجام گرديد، تا بتواند تجربه‌هايي را براي بحران‌هاي مشابه احتمالي آينده ارائه كند. روش: اين پژوهش از حيث هدف بنياديكاربردي است و از روش كيفي‌‌، رويكرد قياسي‌‌، راهبرد پيمايشي مقطعي و استراتژي داده‌بنياد با رويكرد نظام‌مند استفاده كرده است. اطلاعات مورد نياز، با استفاده از مصاحبه نيمه‌ساختاريافته‌‌، منابع روزآمد معتبر GCR‌‌، خارجي‌‌، داخلي وكتابخانه اي جمع‌آوري گرديد. جامعه آماري پژوهش، اساتيد‌‌، خبرگان و كارشناسان حوزه سلامت و مديريت بحران سازمان‌هاي منتخب استان خوزستان مي‌باشند كه به روش هدفمند گلوله برفي از آن‌ها نمونه گيري شده است. يافته‌ها: با تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده در پژوهش‌، در مجموع 24 مقوله و 252 و در نهايت، 126 مفهوم از طريق كدگذاري باز، شناسايي و استخراج شدند. سپس كدگذاري انتخابي و محوري نيز انجام و بر اساس ارتباط خطي ميان مقوله‌هاي پژوهش، شرايط علّي، مقوله محوري، شرايط زمينه‌اي، شرايط مداخله گر، راهبردها و پيامدها مشخص گرديد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه شرايط علّي (عدم محوريت بيماري كوويد، منابع انساني، قوانين و مقررات، منابع و تجهيزات‌، عوامل نظارتي و عوامل جغرافيايي) بر مقوله محوري مديريت بحران بيماري‌هاي واگيردار نوپديد تأثيرگذار مي‌باشد. به ‌منظور افزايش تاب‌آوري كادر درمان، اجراي راهبردهاي نيروي انساني در جهت مديريت مناس‌تر بحران كرونا اهميت دارد. راهبرد دولتي، راهبرد سامان‌دهي و ارتباطات نيز به سياست‌ها و مقررات در نهادهاي دولتي ارتباط دارد. همچنين، راهبرد فرهنگ‌سازي در جهت افزايش فرهنگ مشاركت مردمي‌، افزايش رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي و افزايش آگاهي مردم تاثيرگذار مي‌باشد.