دستاوردهاي دانش تاريخ در علم كلام

علم كلام يكي از علوم مهم اسلامي است كه براي درك و فهم عقايد دين اسلام پديد آمده است. متكلمان در مناظرات و مباحث كلامي به‌منظور دفاع از عقايد خود و غلبه بر حريف، به دانش‌ها، مهارت‌ها و روش‌هاي خاصي نياز دارند. در ميان علوم مختلفي كه متكلمان از آن بهره مي‌برند، دانش تاريخ نيز به‌عنوان يك علم كارآمد واجد دستاوردهاي مفيدي براي علم كلام است. نتايج اين بررسي نشان مي‌دهد كه علم تاريخ، اطلاعات موردنياز متكلمان را جهت استفاده در مناظرات و مباحثات كلامي در اختيار آنان قرار مي‌دهد. بدون دانستن اطلاعات تاريخي (در باب تاريخ ملل و نحل، فرقه‌ها، اديان و مذاهب، پيدايش فرق كلامي و پيشينه‌هاي تاريخي) متكلم قادر به شركت در مباحثات كلامي و غلبه بر حريف نخواهد بود. از بُعد روشي و سبك مناظره نيز روش‌هاي نقد تاريخي، آموزه‌هاي مناسبي را براي نقد اظهارات رُقبا در اختيار متكلم مي‌گذارد. مقالة حاضر بر آن است تا با روش توصيفي ـ تحليلي ضمن نشان دادن پيوندهاي كلام و تاريخ، با استناد به شواهد و نمونه‌هاي مناسب به تبيين كارآمدي دانش تاريخ در علم كلام بپردازد.