بررسي سبك فكري شاعران انقلابي معاصر درمورد مفاهيم اخلاقي و ارزشي (با تكيه بر اشعار سلمان هراتي، عليرضا قزوه، طاهره صفّارزاده، قيصر امين‌پور، احمد عزيزي، محمد‌مهدي سيّار، و...)

زمينه و هدف: اخلاق يكي از بنياديترين اصول هر جامعه محسوب ميگردد كه جايگاه خاصي در ادبيات دارد. شعر و ادبيات فارسي در جريان تحولات ايدئولوژيكي و فكري انقلاب اسلامي پا به عرصۀ تازه اي نهاد؛ تا جايي كه در رويارويي با حوادث و اتفاقات دنياي مدرن و جريانات روشنفكري غربي شاهد بروز و ظهور تحولات اساسي و چشمگير در آثار شاعران ارزشي و انقلابي هستيم. شاعران و هنرمندان انقلابي در سالهاي پس از پايان جنگ با بهره گيري از آرمانهاي انقلابي و تعاليم ديني تغييراتي را در مفاهيم اخلاقي در قالب مضامين شعري ايجاد نمودند. ازآنجاكه تاكنون دربارۀ محتواي اخلاقي شعر انقلابي دوران معاصر مقاله و پژوهش مبسوطي بصورت مستقل انجام نشده است، در اين پژوهش به واكاوي مفاهيم و ارزشهاي اخلاقي در اشعار شاعران انقلابي پس از خاتمۀ جنگ تحميلي و دوران هشت سالۀ دفاع مقدّس پرداخته ميشود. ازآنجاكه در دوران معاصر ‌بويژه در دهۀ هفتاد و هشتاد تحولات سياسي و اجتماعي قابل توجهي در كشور رخ داد، اين حيطۀ زماني برهۀ قابل توجهي را از حيث موضوع مورد مطالعه دربر ميگيرد. روش مطالعه: اين پژوهش براساس روش كتابخانه اي و شيوۀ توصيفي–تحليلي انجام گرفته است. يافته ها: در اشعار شاعران مذكور، بيشتر تأكيد ايشان بر مفاهيم اخلاقي و ارزشي چون عدالت، نوع‌دوستي، پرهيز از مدگرايي، مبارزه با بدحجابي، جبهه گيري عليه روشنفكري غربي و يادآوري فضايل اخلاقي اسلامي-عاشورايي است. نتيجه گيري: شاعران آگاه سبب بيعدالتي در بين طبقات اجتماعي جامعه را در گرو ضعفهاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و هنجارشكني مسئولان دانسته و زبان به انتقاد ميگشايند كه بر اين اساس در حوزۀ اخلاق توجه و رويكرد اخلاق اجتماعي را بيشتر مدنظر داشتند تا پرداختن به اخلاق فردي. البته اين مطلب بدان معنا نيست كه در اين باب به بحث و واكاوي ارزشهاي فردي توجهي نداشته اند، اما در مقام مقايسه، مسائل مربوط به اخلاق اجتماعي تا حدودي بصورت دقيقتر و ريزبينانه تري مورد توجه قرار گرفته است.