ريزازديادي مرزه بختياري (Satureja bachtiarica Bunge) از طريق بافت‏هاي سوماتيك: تكثير انبوه و سازگاري

مرزه بختياري (Satureja bachtiarica Bunge) يكي از گونه‌هاي انحصاري جنس مرزه‌ در ايران است كه به‌واسطه دارا بودن تركيب‌هايي نظير كارواكرول و تيمول در اسانس و اسيد رزمارينيك و ساير اسيدهاي فنوليك در عصاره، داراي اثرات آنتي‌اكسيداني و ضد ميكروبي قوي و همچنين ارزش اقتصادي و دارويي است. در اين مطالعه به‌منظور توليد كلون اين گونه با استفاده از روش ريزازديادي از 10 تيمار نوساقه‏ زايي و 8 تيمار ريشه‌زايي در محيط كشت پايه MS استفاده گرديد. تيمارهاي نوساقه ‏زايي تركيبي از هورمون‌هاي سيتوكينين (Kin، 2ip و TDZ) و اكسين (IBA و BA) با غلظت‌هاي مختلف بودند. تيمارهاي ريشه‌زايي نيز تركيبي از غلظت‌هاي مختلف هورمون‌هاي اكسين (IBA و NAA) بودند. با بررسي صفاتي از جمله تعداد و طول شاخه اصلي و فرعي، تعداد برگ، تعداد جوانه فعال جانبي و رنگ برگ، بهترين تيمار نوساقه‏زايي [IBA (0/01 mg l^-1 , TDZ (0.5 mg l^-1)] مشخص گرديد. تعداد ريشه اصلي و فرعي نيز معيار انتخاب بهترين تيمار ريشه‌زايي [IBA (0.5 mg l^-1) ,NAA (0.5 mg l^-1)]بودند. از آنجا كه مرزه بختياري گياهي دگرگشن است و داراي تنوع بالايي براي صفات مختلف از جمله متابوليت‌ها مي‌باشد، هدف كاربردي از تحقيق حاضر، توليد انبوه افراد همسان به‌منظور استفاده در برنامه‌هاي اصلاحي بود. اين هدف با ارائه پروتكل ريزازديادي اين گياه با ارزش انجام گرديد.