اعجاز تربيتي در آيه رضاع از ديدگاه مصطفي رجب و نقد آن

اعجاز قرآن از ابعاد گوناگوني برخوردار است كه يكي از مهم ترين آنها اعجاز علمي است. اعجاز تربيتي، يكي از انواع اعجاز علمي به شمار مي آيد. مصطفي رجب يكي از پژوهشگراني است كه درباره آيه رضاعه (بقره/233) ادعاي اعجاز تربيتي كرده است. هدف پژوهش، نقد اعجاز تربيتي در آيه رضاعه از ديدگاه مصطفي رجب است. روش پژوهش به لحاظ جمع‌آوري و تجزيه و تحليل داده‌ها توصيفي ـ تحليلي است. بدين صورت كه براي استخراج تعريف دقيق اعجاز و رويكردها و نيز ادعاي اعجاز تربيتي در آيه رضاعه، به متون علمي مرتبط و كتاب‎هاي لغت مراجعه و داده هاي به‌دست‌آمده تجزيه و تحليل شده‌اند. يافته هاي پژوهش اين بود كه اعجاز تربيتي سه رويكرد دارد كه «اعجاز گزاره‌ اي» يكي از رويكردهايي است كه ادعاي اعجاز رجب در آن جاي مي گيرد. وي درباره اين آيه از چهار جهت ادعاي اعجاز كرده است. اول در انتخاب واژه هاي ولد و والده؛ دوم در گزينش واژه لاتضار؛ سوّم دراطلاق و شمول اضرار و چهارم، مراعات اصل آرامش در ازدواج و تربيت خانوادگي. نقدهايي كه بر ادعاي رجب وارد است عبارتند از: استفاده از قرائت غير متواتر براي اثبات اعجاز تربيتي، پذيرش شگفت انگيزي واژگاني آيه و نيز پي ريزي قوانين روابط والدين و كودك بدون وجود اعجاز، اعجاز ادبي بودن بر فرض وجود اعجاز، عدم استقلال و تبعي بودن اعجاز تربيتي، خلط مبنايي اعجاز تربيتي بودن كل قرآن با ادعاي اجاز در دو آيه. نتيجه آنكه گرچه ادعاي موارد چهارگانه رجب درباره آيه، مورد پذيرش واقع نشد؛ اما درباره پي ريزي اصول تربيتي و حقوقي روابط والدين و كودك مي توان اعجاز را مطرح كرد