نحوه تشكيل و نوع كانسار سرب- روي (فلوئور- باريم) سرچلشك، منطقه سوادكوه، استان مازندران

كانسار سرب روي (فلوئور باريم) سرچلشك در 20 كيلومتري جنوب‌خاور پل‌سفيد (سوادكوه، استان مازندران) قرار دارد. اين كانسار به‌صورت چينه‎ كران درون سنگ آهك‌هاي دولوميتي‌شده سازند اليكا رخ داده و توسط ساختارهاي گسلي و حفرات انحلالي كنترل شده است. ضخامت رگه‌هاي كانه‌دار بين 5/0 تا 5/1 متر متغير است. دگرساني گرمابي در بخش‌هاي كانه‌دار شامل دگرساني‌هاي دولوميتي، كلسيتي و سيليسي مي‌باشد. پيريت، گالن و اسفالريت كانه‌هاي فلزي اصلي موجود در كانسار سرچلشك هستند كه با اندكي كالكوپيريت و تترائدريت همراهي مي‌شوند. فلوئوريت و باريت، كاني‌هاي غيرفلزي معدني و كلسيت، دولوميت و كوارتز كاني‌هاي باطله هستند. ساخت و بافت كانسنگ در كانسار سرچلشك شامل رگه رگچه‌اي، پُركننده فضاهاي خالي، بِرشي، ريتميك، دانه‌پراكنده، جانشيني و بازماندي مي‌باشد. مراحل كانه‌زايي در كانسار سرچلشك به سه مرحله قابل تفكيك است. مرحله اول كانه‌زايي هم‌زمان با فرايندهاي دياژنز است. مرحله دوم (مرحله ديرزاد) اصلي‌ترين مرحله كانه‌زايي در كانسار سرچلشك است. اين مرحله به‌ترتيب با تشكيل رگه رگچه‌هاي فلوئوريت گالن اسفالريت پيريت كالكوپيريت تترائديريت، رگه رگچه‌هاي باريت پيريت و باريت كلسيت و در نهايت رگه رگچه‌هاي تأخيري كلسيتي همراه مي‌باشد. در مرحله برون‌زاد، كاني‌هاي اسميت‌زونيت، سروزيت، كالكوسيت، كووليت، آزوريت و گوتيت تشكيل شده‌اند. عدم روﻧﺪ مشابه ﻋﻨﺎﺻﺮ كمياب و كمياب ﺧﺎﮐﯽ در نمونه‌هاي كانه‌دار و سنگ‌هاي آذرﯾﻦ ﻣﺎﻓﯿﮏ، بيانگر عدم ارتباط ژنتيكي كانه‌زايي با ﻣﺎﮔﻤﺎﺗﯿﺴﻢ ﻣﺎﻓﯿﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ بوده و ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﮔﺮﻣﺎﺑﯽ آذرﯾﻦزاد ﮐﺎﻧﺴﺎر سرچلشك را ﻣﻨﺘﻔﯽ مي‌سازد. ويژگي‌هاي زمين‌شناسي، كانه‌زايي، مجموعه كاني‌شناسي و ساخت و بافت كانسنگ در كانسار سرچلشك شباهت زيادي با كانسارهاي سرب و روي تيپ دره مي‌سي‎سي‎پي (زيررده غني از فلوئور و باريم) دارد.