مروري بر راندمان‌ انتقال و توزيع آب در شبكه‌هاي آبياري ايران و روش‌هاي برآورد آن

شبكه‌هاي آبياري وظيفه توزيع و تحويل آب كشاورزي را به عهده دارند لذا بهبود عملكرد آن‌ها كاهش تلفات و افزايش راندمان توزيع آب را به همراه داشته و در نتيجه بهبود بهره‌وري آب را منجر مي‌شود. بررسي عملكرد بهره‌برداري شبكه‌هاي آبياري به‌منظور انجام برنامه‌ريزي و بهبود شبكه‌ها و سامانه‌هاي‌ آبياري امري ضروري مي‌باشد. اولين هدف از ارزيابي تعيين ميزان تلفاتي است كه در فرآيند توزيع و تحويل آب كشاورزي در شبكه كانال‌هاي آبياري رخ مي‌دهد. تلفات در سيستم‌هاي انتقال و توزيع آب كشاورزي به دو دليل اصلي رخ مي‌دهد: نشت و عملكرد نامناسب سازه‌هاي كانال كه باعث ايجاد تلفات بهره‌برداري مي‌شود. عوامل مختلفي از جمله رشد علف‌هاي هرز در كانال‌ها، تجمع رسوب در كانال‌ها، تجمع زباله در كانال‌ها، ترك‌خوردن پوشش كانال، خرد شدن يا جابه‌جايي قطعات بتن در كانال‌ها، تخريب به دليل كيفيت نامناسب مصالح و عدم وجود دانش كافي بهره برداري در سطح كلان و خرد تصميم گيران آب كشور سبب افزايش تلفات در سامانه هاي توزيع و تحويل كشاورزي هستند. عوامل تاثير گذار در بهره‌برداري شبكه‌ها شامل انجام منظم فرايند نگهداري سالانه و نحوه عملكرد اپراتور‌هاي مستقر در شبكه براي تنظيم به موقع و صحيح سازه‌هاي آبگير به منظور جلوگيري از شرايط هيدروليكي ناپايدار در كانال‌هاي اصلي و فرعي هستند كه مي‌توان با سرمايه‌گذاري لازم براي آموزش اپراتور‌ها و تيم‌هاي مديريتي و بهره‌برداري در شبكه‌هاي آبياري، حجم قابل توجهي از تلفات بهره‌برداري را كاهش داد. در اين مطالعه به بررسي و جمع‌بندي نتايج مطالعات انجام شده در رابطه با تعيين راندمان‌هاي انتقال و توزيع در شبكه‌هاي آبياري پرداخته شده است.