عنوان مقاله :
حكايت هجران، از ورقا تا طوطي(بررسي مقايسه‌اي مقوله‌ي هبوط روح در قصيده‌ي عينيه‌ي ابن‌سينا و مثنوي طاقديس ملااحمد نراقي)
پديد آورندگان :
اسدي خانشان ، رقيه دانشگاه اروميه , نظرياني ، عبدالناصر دانشگاه اروميه , مظفري ، عليرضا دانشگاه اروميه
كليدواژه :
ابن‌سينا , قصيده‌ي عينيه , ملااحمد نراقي , مثنوي طاقديس , هبوط روح
چكيده فارسي :
قصيده‌ي عينيه‌ي ابن‌سينا اثري عرفاني و رمزي است كه در آن روح به‌شكل پرنده تصوير مي‌شود و از عالم ملكوت به عالم ملك هبوط مي‌كند. هرچند انديشه‌ي هبوط روح قرن‌ها قبل در انديشه و ادبيات گنوسي مطرح شده بود، اين مبحث از ابن‌سينا به بعد در آثار منثور و منظوم عارفان مسلمان، در قالب تمثيل پرنده ارائه شده است. ازجمله‌ي آن‌ها مي‌توان به ملااحمد نراقي (1185يا1186 - 1245ق) اشاره كرد كه در داستان طوطي و شاه مثنوي طاقديس، به‌شكلي تمثيلي به اين مقوله مي‌پردازد. مقاله‌ي حاضر پس از ذكر مقدمه‌اي درباره‌ي هبوط روح و نماد كبوتر در رسالة‌الطيرها، با روش تحليلي - مقايسه‌اي به بيان نقاط اشتراك و افتراق دو اثر داستان طوطي و شاه و قصيده‌ي عينيه پرداخته است و سرانجام در اين دو اثر شباهت‌هايي مانندِ نزول روح از عالم بالا، اسارت روح در جسم، ناله‌ي روح از فراق و وصال‌طلبي روح و تفاوت‌هايي مانندِ واكنش و نبود واكنش روح براي پذيرش هبوط و دخالت و عدم‌دخالت شيطان در فراموشي وطن اصلي، ميان اين دو اثر به دست آورده است
