سويه‌هاي جنسيتي منازعه سياسي در ايران پس از انقلاب اسلامي

جامعه ايران در يك سده اخير درگير گونه‌هاي مختلفي از منازعه سياسي بوده كه موضوع پژوهش‌هاي مختلف قرار داشته است؛ اما موضوعي كه كمتر بدان پرداخته‌شده، سويه‌هاي جنسيتي منازعه سياسي در ايران، بخصوص در دوران پس از انقلاب اسلامي است. مقاله حاضر در پي واكاوي نقش جنسيت در شكل‌دهي به منازعات سياسي در اين مقطع زماني است و پرسشي كه بدان پرداخته‌شده اين است كه تا چه حد فضاي جنسيتي پساانقلابي ايران بر منازعات سياسي تأثير داشته است؟ با استفاده از مفاهيم ژئوپلتيك جنسيت و فضاي جنسيتي برگرفته از آثار پي‌ير بورديو، و با بهره‌گيري از روش تاريخي، سعي شده به بررسي موضوع پژوهش پرداخته شود. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه درنتيجه رخدادهاي ناشي از تحولات انقلابي و نيز دگرگوني‌هاي جمعيتي و در كنار آن روند جهاني‌شدن، گسل مربوط به جنسيت در ايران فعال و به‌تدريج بر عمق آن افزوده‌شده است. نوع سياست‌گذاري‌هاي عمومي برآمده از فضاي ايدئولوژيك پساانقلابي، زن را به‌مثابه «ديگري» تعريف مي‌كرد كه به‌واسطه جنسيت خود از ورود به بسياري از فضاهاي عمومي منع مي‌گرديد. روند شرعي‌سازي حقوق زنان نيز معطوف به كنترل بدن زن و تحميل مجموعه تمهيدات و شرايطي بود كه زنان صرفاً به‌واسطه جنسيت خود، مجبور به پذيرش و رعايت آن‌ها مي شدند. اين عوامل به شكل‌گيري گفتمان تك جنسيتي نابرابر انجاميد كه زنان به‌صورت ذهني خود را قرباني بالقوه آن مي‌پنداشتند. ازاين‌رو، آن‌ها به بازتوليد خود پرداخته و براي باز توزيع قدرت و ارزش‌هاي موجود، مبازات‌ مسالمت‌آميزي را به راه انداختند. ازاين‌رو، به نظر مي‌رسد كه جنسيت به يكي از مؤلفه‌هاي عمده منازعه در آينده سياست ايران تبديل شود.