مروري بر استاندارد هاي ملي ايران در ارتباط با جنبه هاي ايمني، بهداشتي و محيط زيستي فناوري نانو

سابقه و هدف: در سال هاي اخير، رشد سريع فناوري نانو، چالش هايي را در زمينۀ بهداشت و ايمني نانومواد مطرح كرده است. استانداردسازي يكي از اولين گام ها در ارزيابي و كنترل مخاطرات حاصل از فناوري نانو است. لذا اين مطالعه با هدف مرور استانداردهاي ملي ايران در ارتباط با جنبه هاي ايمني، بهداشتي و محيط زيستي فناوري نانو انجام گرفته است. مواد و روشها: اين مطالعه در سال 1399، با جست وجو در پورتال سازمان ملي استاندارد انجام شد. جست و جو با كليد واژه هاي نانو ، نانو فناوري و فناوري نانو انجام گرفت. معيار ورود به مطالعه، استانداردهاي مربوط به ايمني، بهداشت و محيط زيست بود. به منظور ارزيابي كيفيت استانداردها از چك ليستي با روايي تأييد شده، استفاده شد. تحليل آماري با كمك نرم افزار SPSS.22 انجام شد. يافته ها: چهارده مورد از 104 استاندارد موجود در زمينه نانوفناوري، در ارتباط با جنبه هاي ايمني، بهداشت و محيط زيست بود. بيشتر استانداردها، ترجمه استانداردهاي ISO يا ASTM بودند. تحليل محتوا نشان داد كه استانداردهاي تدوين شده در سال هاي اول در زمينۀ ارزيابي ويژگي هاي نانومواد بوده كه در سال هاي اخير به سمت پيشگيري از مواجهه و مديريت ريسك تمايل پيدا كرده است. تحليل آماري نشان داد، اكثر معيارهاي ارزيابي كيفيت در سطح خوب بوده است. نتيجه گيري: وجود بيش از 100 استاندارد منتشرشده، نشان از توجه به اهميت موضوع استاندارسازي نانوفناوري در كشور است. اگرچه عمده استانداردهاي موجود درخصوص ايمني محيط هاي كاري نانو است، اما نيازمند افزايش آگاهي هاي عمومي و تخصصي در زمينۀ پياده سازي آن ها در سطوح ملي هستيم.