ويژگي شخصيتي كارآفرينان در قرآن مورد مطالعه: صفت انگيزشي «توفيق‌طلبي»

پژوهش‌هاي متعدد در ادبيات جهاني كارآفريني حاكي از اين است كه برخي پژوهشگران اين رشته در تلاش هستند تا با محوريت كتب مقدس خود، رفتارها و فعاليت‌هاي كارآفرينانه را جهت‌دهي كنند. ازاين‌رو اين مقاله در صدد است به اين مسأله پاسخ دهد كه آيا مي‌توان صفات انگيزشيِ كارآفرينان را كه از خاستگاه غربي رواج يافته، بر مبناي آيات قرآن توصيف و بازتعريف نمود؟ بنابراين هدف اين پژوهش، بازتعريف يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي شخصيتي كارآفريني غربي، يعني «توفيق‌طلبي» است. روش پژوهش، معنا‌شناسي و متن مورد مطالعه، قرآن و تفسير الميزان است. مهم‌ترين نتايج، نخست اين بود كه خواهش دروني و شتاب‌آلود انسان براي افزايش مقدار و نوع داشته‌هاي خود، مهم‌ترين صفت انگيزشيِ فطري براي فعاليت‌هاي كارآفرينانه است. باوجود اين صفت عمومي، تنها جهت‌گيري عمليِ مبني بر قرآن است كه كارآفرين مسلمان را از ديگران متمايز مي‌كند. دوم، درباره توفيق‌طلبي كه مهم‌ترين صفت انگيزشي در كارآفرينان است، آيات تأكيد دارند كه كارآفرين به‌منظور دستيابي به توفيق بايد همراه‌شدنِ اسبابي را كه خارج از اِشراف علمي و تسلط اوست، از خداوند متعال مسألت نموده و به قدرت او توكل، و به تدبير او اعتماد، و به دستاوردهاي خود رضايت داشته باشد. سوم، هر نوع برتري‌طلبي در فعاليت‌هاي كارآفرينانه، چنانچه مصداقي براي عمل صالح و با جهت‌گيري متألهانه باشد، بايد در آن سرعت، رقابت و سبقت داشت.