كندوكاوي بر انگاره مفهومي «بالا- پايين» در كهن‌الگوي معماري ايراني - اسلامي با تاكيد بر افتراق حوزه‌هاي معنايي نگرش‌هاي مردمي «مطالعه موردي: ميدان توپخانه (تهران)، ميدان نقش‌جهان (اصفهان)، پارك لاله (تهران)، باغ شاهزاده (ماهان)»

در معماري هدفمند در حوزه مداخلات محيطي، جزييات بسياري از اندازه ها، اشكال، تركيبات تا رمز و رازهاي خاصي نهفته است كه عناصر معماري را، حتي در يك جامعه واحد، از يكديگر متمايز مي‌كنند. تفكر در نظام زيست رمزآلود شهري از مناظره انديشه و شهود، عقل و عشق، دانش و بينش سرچشمه مي‌گيرد. مقاله حاضر كندوكاوي در تبيين و آشكارسازي يك الگوي كهن مي‌باشد كه بسياري از عناصر معماري ما را در طول تاريخ را به هم پيوند داده است. كهن الگويي با مفاهيم بالا و پايين كه در انگاره‌هاي ذهني مردم، ما به ازاي فضايي و مكاني در معماري شهري پيدا كرده‌ است. در اين ميان، اين سؤال مطرح مي‌شود كه چه ارتباطي بين اين انگاره‌ها، رفتارها، نظام ارزشي و نظام فضاي زيست‌انساني به‌ خصوص در شهرها وجود داشته است؟ براي رسيدن به اين مهم از روش تحليل محتوا استفاده شده، كه در آن ابتدا به‌ صورت كيفي، ارتباط عناصر، درك شده و سپس با انتخاب عرصه‌هاي مطالعاتي و نظرسنجي از شهروندان، براساس روش افتراق معنايي رابطۀ بين پديده‌ها تبيين مي‌گردد. نتايج حاصل بيانگر اين مهم است كه تفكر كمال‌گرايي و حركت در مسير اوج و كمال (بالا و پايين) در ادبيات و فرهنگ ايراني همواره حضور داشته و تداعي معني آن در انگاره‌هاي ذهني مردم، سبب شكل‌گيري خاصي از چيدمان فضايي و الگوي نظام زيست شهري شده است.