اقتصاد زيستي: پارادايم نوين اقتصادي در عصر چالش‌ها و پيچيدگي‌هاي جهاني

پيچيدگي يك جنبه برجسته از جهان امروز ما است كه الزاماتي را بر تفكر، نهادگرايي و حكمراني ملي و بين المللي تحميل مي‌كند. تقريباً تمام عرصه‌هاي زندگي بشر از جمله اقتصاد تحت الشعاع اين پديده قرار گرفته است. اگرچه ايده تغيير نگرش اقتصادي امر جديدي نيست، اما الزامات و چالش‌هاي جامع قرن بيست‌ويكم آن را از يك انتخاب به يك بايد تبديل كرده است. وقوع بحران جهاني همه‌گيري بيماري كوويد-19 شاهد متقني بر اين ضرورت است كه علاوه بر تاكيد بر تغيير در پارادايم اقتصاد جهاني، خاستگاه آن را نيز معرفي مي‌كند، يعني علوم و فناوري‌هاي زيستي. پيشرفت‌هاي علمي در حوزه زيست‌شناسي به اين واقعيت منجر شده است كه به‌جاي وابستگي به منابع طبيعي به‌عنوان ماده اوليه توليد، مي‌توان آن‌ها را با كمك داده‌ها، مولكول‌ها و سامانه‌هاي زيستي بازتوليد كرد. اكنون در آغاز قرن بيست‌ويكم به‌نظر مي‌رسد كه نوتركيبي ميان علوم زيستي و علوم داده به جهشي عظيم و ساختارشكنانه منجر گرديده كه جهان را در آستانه يك تحول بزرگ اقتصادي قرار مي‌دهد. در اين جستار، سعي شده تا به‌طور اجمال به ابعاد تحول‌آفرين پيشرفت‌هاي علوم زيستي در نظام اقتصادي جهان و ظهور اقتصاد زيستي به عنوان بديل اقتصاد نفتي پرداخته شود.