عوامل مؤثر بر تمايز و تعيين جنسيت ماهيان

يكي از مهم ترين عوامل در تجاري سازي و تكثير كارآمد گونه هاي ماهي، توانايي كنترل جنسيت است كه روي توليد مثل، رشد و كيفيت محصول تأثير مي گذارد. اهميت نسبت جنسي متعادل براي مديريت مولدين بيشتر است، زيرا امكان توسعه برنامه هاي پرورش مناسب را فراهم مي‌كند. با اين حال، توليد جمعيت‌هاي تك‌جنسي در برخي از گونه‌ها مطلوب است، زيرا وجود دوشكلي جنسي، به دليل تأثير در رشد يا اولين زمان بلوغ جنسي، حتي در رنگ يا شكل، مي‌تواند يك جنس را ارزشمندتر سازد. جنسيت در ماهي تحت تأثير عوامل ژنتيكي و عوامل محيطي مي باشد. بر خلاف پستانداران و پرندگان، كه ژن هاي اصلي بسيار حفاظت شده از طريق يك شبكه ژنتيكي مشخص مسئول تمايز گناد مي باشند؛ مكانيسم هاي تعيين جنسيت متنوعي در ماهي گزارش شده است. در حال حاضر، شش ژن اصلي مختلف (dmY، gsdf، amhy، amhr2 ،sdY و sox3) گزارش شده اند كه در تعيين جنسيت ماهي نقش دارند. شايع ترين عامل محيطي مؤثر بر جنسيت ماهي، دما مي باشد كه در تنظيم بيان ژن هاي درگير در غدد جنسي اثر مي گذارد. هدف اين مقاله، بررسي عوامل ژنتيكي و محيطي مؤثر بر جنسيت ماهي و نيز كاربرد كنترل جنسيت در گونه هاي تجاري بود.