شناسايي و مدل‌سازي تجارب موفق آموزشي معلمان دوره ابتدايي در محيط يادگيري الكترونيكي در دوران كرونا

پيشينه و اهداف: در پي شيوع بيماري كرونا، آموزش الكترونيكي فرصتي بي نظير براي مواجهه با محدوديت هاي آموزش حضوري و تحقق آرمان آموزش براي همه را فراهم آورده است. از آن جا كه معلمان به عنوان مهم ترين عامل تأثيرگذار در فرايند ياددهي – يادگيري محسوب مي شوند؛ لذا واكاوي تجارب موفق و ناموفق آموزشي ايشان مي تواند به ما در درك عميق تر شناخت وضعيت موجود و ارائه راهكارهايي براي نيل به وضعيت مطلوب و تقويت آن ياري برساند. با عنايت به انبوه پژوهش هاي انجام شده در زمينه چالش ها و مشكلات آموزش معلمان در بستر الكترونيك، پژوهش حاضر بر آن است كه به‌طور خاص، بر روي نقاط قوت تجارب آموزشي معلمان در محيط جديد آموزش متمركز شود. از اين رو، هدف پژوهش حاضر شناسايي و مدل سازي تجارب موفق آموزشي معلمان دوره ابتدايي در محيط يادگيري الكترونيكي است.روش‌ها‌: اين مطالعه به روش كيفي و از نوع پديدارشناسي است. مشاركت كنندگان اين پژوهش شامل كليه معلمان شاغل دوره ابتدايي بودند كه تجربه تدريس در بستر الكترونيك (برنامه شاد) در سال تحصيلي1400 1399 را داشتند، كه 18 نفر از آنان از طريق نمونه گيري هدفمند ملاك محور انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه نيمه ساختارمند نسبت به جمع آوري اطلاعات تا دستيابي محقق به اشباع نظري اقدام شد. يافته ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله اي كلايزي مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند. تحليل عميق مصاحبه ها به شناسايي 7 مقوله اصلي و تعداد 25 مقوله فرعي مرتبط منتج شد. در گام بعد، مقولات اصلي شناسايي شده وارد نرم افزار مدلسازي ساختاري تفسيري (ISM) شدند. در اين بخش، نخست ساختار ارتباطات في مابيني مقولات در قالب يك شبكه تعاملي ترسيم و پس از آن ميزان اهميت هر يك از آن ها تعيين شد.يافته‌ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه تجارب موفق آموزشي معلمان دوره ابتدايي در محيط يادگيري الكترونيكي به ترتيب ميزان اهميت آن ها شامل رشد صلاحيت هاي فناورانه (61 امتياز)، پيشرفت و نوسازي عناصر برنامه درسي (60 امتياز)، توجه به نيازهاي عاطفي – رواني (53 امتياز)، ارتقاي مهارت هاي اجتماعي (51 امتياز)، توسعه تربيت علمي (28 امتياز)، توجه به جنبه هاي تربيت زيستي و بدني (21 امتياز) و تقويت ظرفيت هاي زيباشناختي (17 امتياز) است.نتيجه‌گيري:  نتايج پژوهش حاضر را به‌صورت پيوستاري مي توان در نظر گرفت كه در يك سوي آن، رشد صلاحيت‌هاي فناورانه با بالاترين ميزان اهميت قرار گرفته و در سوي ديگر طيف، تقويت ظرفيت هاي زيباشناختي است، كه كمترين ميزان اهميت را داراست. براساس نتايج حاصله، بازنگري اساسي در شيوه هاي آموزش بدو خدمت و ضمن خدمت معلمان، جهت هم سويي با تحولات در محيط هاي غني از فناوري لازم است. همچنين شايسته است معلمان در راستاي ارتقاي كيفيت فرايند ياددهي و يادگيري در بستر الكترونيك، به اقتضائات خاص اين محيط جديد آموزشي و ظرفيت هاي پيش روي آن توجه نموده و به جاي كاربرد شيوه هاي سنتي آموزش، محدوده و اولويت توجه خود را تربيت تمام ساحتي دانش‌آموزان، تشويق به همكاري گروهي و مشاركت در كلاس مجازي، پرورش حس كنجكاوي و شكوفايي خلاقيت هاي فردي دانش آموزان، تقويت انگيزه دانش‌آموزان و توجه به توانايي، علايق، استعدادها و تفاوت‌هاي فردي دانش‌آموزان در زيست بوم جديد معطوف نمايند؛ تا به اين ترتيب اميد به حضور مؤثر و فعال دانش آموزان در كلاس هاي مجازي خود را داشته باشند.