اثربخشي آموزش مهارت‌هاي مقابله‌اي بر پرخاشگري، خودكارآمدي و عملكرد تحصيلي نوجوانان

زمينه و هدف: آموزش و بكارگيري مهارت هاي مقابله اي يكي از شيوه‌هاي موثر براي تغيير رفتارهاي مشكل ساز و ايجاد رفتارهاي جديد و سازگاري بيشتر با محيط است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش مهارت هاي مقابله اي بر پرخاشگري، خودكارآمدي و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان بود.روش: اين پژوهش به شيوه نيمه آزمايشي و از طريق طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل انجام شد. جامعه آماري شامل كليه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر شاهرود مي باشد. براي همين منظور 40 نفر از آنان به شيوه تصادفي انتخاب و به صورت تصادفي 20 نفر در گروه آزمايش و 20 نفر در گروه كنترل قرار گرفت. قبل از برگزاري جلسات براي هر دو گروه پرسشنامه‌هاي پرخاشگري باس و پرسي(1992)، خودكارآمدي موريس(2001) و عملكرد تحصيلي درتاج(1383) اجرا و بعد از ارائه بسته آموزشي در 8 جلسه 80 دقيقه اي در يك زمان براي هر دو گروه سنجش انجام شد. در اين مطالعه براي تعيين روايي صوري و محتوايي بسته آموزشي از 10 نفر از متخصصان درخواست ‌گرديد تا در مورد محتواي تدوين شده، ميزان تناسب و ابهام و پيچيدگي محتوا اظهارنظر كنند. نتايج حاكي از روايي مناسب بسته آموزشي است. روش تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون هاي ام باكس و تحليل كوواريانس چندمتغيره مي باشد.يافته ها: نتايج آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره نشان داد آموزش مهارت هاي مقابله‌اي منجر به كاهش پرخاشگري و افزايش خودكارآمدي و عملكرد تحصيلي دانش آموزان شده است. مقدار مجذور اتا نشان داد كه مهارت‌هاي مقابله‌اي بيشترين تاثير را بر كاهش خشم و كمترين تاثير را بر كاهش پرخاشگري فيزيكي در ابعاد مختلف متغير پرخاشگري داشته اند. علاوه بر اين، در متغير عملكرد تحصيلي مقدار مجذور بتا نشان داد كه بيشترين تاثير بر متغير تأثيرات هيجاني و كمترين تاثير بر متغير فقدان كنترل پيامد است.(0.05=P).نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي تحقيق مي توان نتيجه گرفت مجهز كردن دانش آموزان به مهارت‌هاي مقابله‌اي منجر به بهبود عملكرد آنان در حوزه تحصيلي و آموزشي و كاهش رفتارهاي مخل آموزشي مي‌گردد. لذا هدف مهارت هاي مقابله اي كمك به دانش آموزان براي حركت از ناتوانايي ها و ضعف هاي مهارتي به سوي مهارت هاي توانمند و ارتباط موثر و اثربخش با ديگران در اجتماع است