علل و انگيزه‌هاي راهبردي رخداد جنگ تحميلي

تهاجم نظامي عراق به ايران در 31 شهريور 1359، در كمتر از دو سال از پيروزي انقلاب اسلامي به صورت رسمي آغاز و به مدت 8 سال طول كشيد. اين رخداد نظامي كه از آن به‌عنوان طولاني‌ترين منازعه نظامي كلاسيك قرن بيستم ياد مي‌شود، سبب هزينه‌هاي معنوي و مادي بسياري براي اين دو كشور شد. جنگ هشت ساله در كنار پيامدهاي داخلي براي دو كشور، سبب تغييرات سياسي و نظامي گسترده‌اي در نظم منطقه‌اي و ترتيبات آتي شد كه ضرورت تحقيق در اين خصوص را ايجاب مي‌كند. اين پژوهش با نگاهي كالبد‌شكافانه به ريشه‌يابي اين رخداد نظامي مي‌پردازد تا معين شود چه علل و عواملي سبب رخداد نظامي و تسريع آن شده است؟ صورت‌بندي فرضيه نشان از مجموعه‌اي از متغيرهاي به‌هم‌پيوسته سياسي، نظامي، اجتماعي، تاريخي مي‌دهد كه برخي از اين متغيرها با تقويت متغيرهاي ديگر، نقش تأثيرگذاري در رخداد جنگ با استفاده از «زور و قدرت سخت» براي حل «مسئله ايران» داشته؛ به‌طوري‌ كه هيچ‌كدام به‌تنهايي نمي‌تواند آغازكننده جنگ باشد. از جمله اهداف اصلي نوشتار كنوني، دست‌يابي به نقطه مشترك در رخداد جنگ تحميلي بوده كه همان انباشت تسليحات و گسترش و توسعه «قدرت سخت» در كنار قدرت نرم است. پژوهش حاضر به‌ صورت جامع، مجموعه عوامل تأثيرگذار در رخداد جنگ تحميلي را با نگاه به استفاده از قدرت سخت براي دست‌يابي به اهداف، مورد واكاوي قرار مي‌دهد. شناخت اهداف و زمينه اصلي رخداد جنگ تحميلي (انباشت قدرت سخت) از دستاوردهاي اصلي نوشتار كنوني است. مواد خام اين مقاله با استفاده از اسناد و مدارك جنگ تحميلي گردآوري و با روش توصيفي‌– تحليلي با رويكردي به آينده، گذشته را براي اهداف امروزي، مورد كنكاش‌ و آزمون قرار مي‌دهد.