كاربردهاي درست و نادرست شاخص‌‌هاي سيماي‌‌سرزمين

بوم‌‌شناسي سيماي‌‌سرزمين در دو دهه‌‌ي اخير شاهد شور و هيجان زيادي بوده است. يكي از دلايل اين شور وارد كردن تحليل فضايي و مدل‌‌سازي در تحقيقات بوم‌‌شناختي است، اما هنوز انتظارات زيادي از تحليل‌‌هاي سيماي‌‌سرزمين و افزايش درك و پيش‌‌بيني ما از فرآيندهاي بوم‌‌شناختي برآورده نشده است. در پژوهش‌‌هاي تحليل سيماي‌‌سرزمين تا كنون سه نوع مشكل اساسي شناسايي شده است: اشتباهات مفهومي در تحليل الگوي سيماي‌‌سرزمين، محدوديت‌‌هاي ذاتي شاخص‌‌هاي سيماي‌‌سرزمين و كاربردهاي نادرست اين شاخص‌‌ها. به‌‌عنوان مثال؛ بسياري از پژوهش‌‌هاي مربوط به تحليل سيماي‌‌سرزمين با توصيف‌‌هاي كمي الگوي فضايي پايان مي‌‌پذيرند، گويي الگوي فضايي خودبخود توضيح دهنده فرآيند است، كه البته اين طور نيست. علاوه‌‌براين، شاخص‌‌هاي سيماي‌‌سرزمين و اطلاعات نقشه‌‌اي گاهي بدون آزمون معناي بوم‌‌شناختي آنها بكار برده مي‌‌شوند كه نه تنها باعث تفسير اشتباه مي‌‌شوند؛ بلكه منجر به نتيجه‌‌گيري بي‌‌معنا نيز مي‌‌شوند. همچنين، به دو دليل تحليل همبستگي اين شاخص‌‌ها دچار مشكل مي‌‌شوند: كمبود داده ناشي از دشواري آزمايشهاي بزرگ مقياس و رفتار پيچيده شاخص‌‌ها ناشي از واكنش متغير آنها به تغييرات در مقياس و الگوي مكاني. اين مشكلات بيانگر چالش‌‌هاي بزرگي در تحليل سيماي‌‌سرزمين، به‌‌ويژه درخصوص ارتباط الگو با فرآيند هستند. در اين مقاله، به مشكلات مورد نظر پرداخته مي‌‌شود و برخي راه‌‌حل‌‌هاي آن ارائه مي گردد.