نقش اعتماد عمومي در تحقق اخلاق زيستي مطلوب در نظام اسلامي

زمينه و هدف: اخلاق زيستي مطلوب از اهداف هر نظام سياسي و اجتماعي است كه به عنوان شاكله زندگي مسالمت‌آميز و عادلانه در نظر گرفته مي‌شود. اين رويكرد در دين اسلام و نظام اسلامي نيز برجسته است. با اين حال، عوامل مختلفي از جمله اعتماد عمومي در تحقق اخلاق زيستي مطلوب در چارچوب نظام اسلامي اثرگذار هستند كه پژوهش حاضر به اين مباحث مي‌پردازد و درصدد است تا نشان دهد كه عناصر اعتماد عمومي از چه راه‌هايي مي‌توانند منجر به تحقق اخلاق زيستي مطلوب در نظام اسلامي شوند. مواد و روش‌ها: روش مورد استفاده در پژوهش حاضر، توصيفي ـ تحليلي است كه با غور و تفحص در اطلاعات كتب، متون تاريخي و ديني، آيات و روايات و همچنين پژوهش‌هاي مرتبط نسبت به گردآوري داده ها و تحليل موضوع اقدام شده است. ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصول متون، صداقت و امانتداري رعايت شده است. يافته‌ها: وفاي به عهد، امر به معروف و نهي از منكر، مسؤوليت‌پذيري، انتقادپذيري و انتقادگري و همچنين حاكميت قانون از جمله ارزش‌هاي اخلاقي است كه در سايه اعتماد عمومي در جامعه رشد كرده و زمينه را براي تحقق اخلاق زيستي مطلوب فراهم مي‌آورند. وفاي به عهد در عمل به وعده‌ها و توافقات مردم و نظام اسلامي، امر به معروف و نهي از منكر در تلاش براي برقراري ارزش‌هاي اخلاقي و زدودن رذيلت‌ها، مسؤوليت‌پذيري به معناي انجام تكاليف براي سامان‌بخشي به زندگي سياسي و اجتماعي و حاكميت قانون، در عمل بر مبناي دستورات شرع جلوه‌گر مي‌شوند كه خود زمينه تحقق اخلاق زيستي مطلوب در نظام اسلامي محسوب مي‌شوند. نتيجه‌گيري: اعتماد عمومي هم به صورت عمودي (رابطه ميان شهروندان و نظام سياسي) و هم به صورت افقي (رابطه ميان شهروندان با يكديگر) باعث شكل‌گيري ارزش‌هاي اخلاقي و انساني براي تحقق اخلاق زيستي مطلوب در نظام اسلامي مي‌گردد. ارزش‌هاي وفاداري، صداقت، مسؤوليت‌پذيري، پيروي از قانون، و عمل به تكاليف و دستورات شرعي و قانوني در صورتي در نظام اسلامي متحقق مي‌شوند كه اعتماد ميان مردم با يكديگر و اعتماد آنان نسبت به نظام سياسي حاصل شده باشد. بنابراين اعتماد عمومي، پيش‌زمينه و پيش‌برنده ارزش‌هاي اخلاقي در جامعه اسلامي است.