تجزيه ژنتيكي عملكرد دانه و برخي ويژگي‌هاي اگرو مورفولوژيك لاين‌هاي برگزيده ذرت زودرس با استفاده از تجزيه داي آلل

اطلاعات جامع در مورد مبناي ژنتيكي وراثت براي برنامه‌هاي اصلاحي از اهميت بالايي برخوردار است. مطالعه حاضر به‌صورت تلاقي داي‌آلل با استفاده از نه لاين برگزيده ذرت زودرس انجام شد. تعداد 36 هيبريد حاصل از تلاقي هاي داي‌آلل يك‌طرفه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار، كشت و از نظر صفات عملكرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، درصد رطوبت دانه و درصد چوب بلال طي دو سال زراعي 1399 و 1400 مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس مركب، تفاوت معني‌داري را در سطوح احتمال يك و پنج درصد ميان تلاقي‌ها از نظر تمامي صفات مورد بررسي نشان داد. تجزيه داي‌آلل به روش چهارم گريفينگ نشان داد كه در كنترل وراثت صفات عملكرد دانه، ارتفاع بوته و ارتفاع بلال، ژن‌هايي با آثار افزايشي و غير افزايشي دخالت داشتند، در حالي كه در وارثت صفات وزن هزار دانه، درصد رطوبت دانه و درصد چوب بلال، فقط ژن‌هاي با اثر افزايشي نقش داشتند. برآورد نسبت بيكر نيز نشان داد كه اثر افزايشي ژن‌ها نقش بيش تري در كنترل صفات وزن صد دانه، درصد چوب بلال، ارتفاع بوته، درصد رطوبت دانه، ارتفاع بلال و عملكرد دانه داشت. مطلوب‌ترين تركيب‌شونده‌هاي عمومي براي عملكرد دانه، دو لاين NK79 و KE 77008/1 بودند، در حالي كه تركيب‌پذيري خصوصي هيبريدهاي KE 77005/2×K 1263/1 و KE 76009/311×K 1264/5-1 براي عملكرد دانه مثبت و معني‌دار بود. به طور كلي نتايج به دست آمده از تركييب‌پذيري عمومي و خصوصي نشان داد كه استفاده از لاين‌هاي مورد مطالعه در برنامه‌هاي به‌نژادي براي اصلاح عملكرد دانه مي تواند اميدبخش باشد.