مسائل اجتماعي مرزنشينان: ديگري‌سازي، بازنمايي رسانه‌اي و امنيتي‌سازي فضا

هدفِ مقاله بررسي اين موضوع است كه در چه گفتماني مسائل اجتماعي مرزنشينان، پرابلمتيك نمي‌شود. در بخش مباني، نظريه ي شرق شناسي (داخلي) را به‌منظور تببين پرابلماتيك نشدن مسائل اجتماعي انتخاب كرده ايم. طبق اين نظريه، رويكرد كلي مركز، ديگري سازي در مناطق پيراموني (مرزي) است و با ايجاد دوگانه ها (زباني، قوميتي و ديني)، دست به امنيتي سازي فضا و اجراي سياست همسان سازي مي زند. روش كلي تحقيق روش تاريخي-اسنادي است. بررسي بازنمايي رسانه اي نشان مي دهد كه از 781 مورد جستجو (از 1379 تا 1400)، بيشترين اخبار در مورد حوزه ي اقتصادي با 456 خبر (58%)، پس‌ازآن حوزه ي امنيتي با 283 خبر (36%) و سپس حوزه ي اجتماعي و فرهنگي مرزنشينان تنها با 28 خبر (3.5%) قرار دارد كه خود نشاني از مسئله نبودن مسائل اجتماعي مرزنشينان است. طبق يافته هاي تحقيق بزرگ ترين مسائل اجتماعي مناطق مرزي: مهاجرت هاي گسترده، وجود فقر چندبعدي، نرخ بي سوادي بالا، وضعيت آموزشي و وضعيت بهداشتي-درماني نامناسب است. مسئله اصلي در سياست هاي فعلي، در درجه ي اول رويكرد ديگري سازي است و در سطح پايين تر تأكيد بر عوامل و راهكارهاي اقتصادي است. راهكارهاي اقتصادي نيز به دليل ضعف قوانين و نقص اجرايي، به موفقيت نرسيده اند. پيشنهاد اين پژوهش اتخاذ رويكرد تكثرگرا و توجه هم‌زمان به توانمندي هاي دروني مناطق، روستاها و شهرهاي مرزنشين چون توجه به اقتصاد كشاورزي، گسترش خدمات رفاهي (آموزشي و بهداشتي)، گسترش قابليت هاي فردي مردم و توجه به توسعه اجتماعي اين مناطق است.