بررسي انتقادي جامعه‌شناسي تاريخي سلطه‌پذيري ايرانيان

جامعه‌شناسي تاريخي به‌عنوان روشي مبتني‌بر داده‌ها و سير توالي روي‌دادهاي تاريخي قابل‌دست‌يابي است و جامعه‌شناسي تاريخي سلطه‌پذيري، به‌عنوان يك پديدة اجتماعي، قابل‌طرح و پي‌گيري در دوره‌هاي مختلف تاريخي است. اين مقاله با هدف بررسي كتاب جامعه‌شناسي تاريخي سلطه‌پذيري ايرانيان ارائه شده است. اثر، به‌دليل ويژگي‌هايي كه دارد، به‌عنوان يك اثر داراي نوآوري در اين زمينه شايستة بازخواني است. نوشتار پيش‌رو مروري انتقادي بر اين كتاب در قالب محورهاي زير دارد: ابهام‌زدايي در عنوان كتاب، عدم تبيين صحيح و اوليۀ مسئلة سلطه‌پذيري، ابهام در روش‌شناسي، ناهماهنگي در روش و متن، و ابهام در مفهوم جامعه‌شناسي تاريخي. مقاله، پس از پرداختن به تأملاتي دربارة جنبۀ فني و ويرايشي اثر، با اين جمع‌بندي به‌پايان مي‌رسد كه مسئلة «سلطه‌پذيري» درنزد مؤلف به‌عنوان يك مسئلة تاريخي مطرح شده است و نويسنده سعي دارد تا با استفاده از نظريه‌ها و روش‌هاي جامعه‌شناسي آن را بررسي و تحليل كند، اما اين بررسي نشان مي‌دهد كه جامعه‌شناسي تاريخي رويكردي جامعه‌شناسانه با بهره‌گيري از اطلاعات و داده‌هاي تاريخي در دوره‌هاي مختلف است يا به‌عبارت بهتر، روندشدن سلطه‌پذيري در دوره‌هاي مختلف را موردبررسي قرار مي‌دهد، نه آن‌چه موردتوجه اين اثر تحت عنوان رويكرد تاريخي با روش جامعه‌شناسانه است.