تار، تاريخ، تاريك!نقد تاريخي انسان خردمند؛ تاريخ مختصر بشر

در كتاب انسان خردمند؛ تاريخ مختصر بشر، اثر يووال نوح هراري، سابقة دويست‌هزارسالة انسان خردمند به‌سان مؤخره‌اي بر سيزده‌ و نيم ميليارد سال عمر جهان ترسيم شده است. انسان خردمند شامل مباحث متعددي از حوزه‌هاي علوم ‌انساني و غيرعلوم ‌انساني است، اما باتوجه‌به‌اين‌كه عنوان فرعي كتاب ادعاي ارائة تاريخچة بشر را دارد، اين مقاله صرفاً به نقد تاريخي اين اثر، يعني به نقد رويكرد روش‌شناختي و نقد نظرية تاريخي نويسنده، مي‌پردازد و ظرفيت‌هاي روش‌شناختي اين كتاب را از منظر فلسفة انتقادي تاريخ و مباحث نظريِ آن را از موضع تكامل‌گرايي خلقت‌باور در بوتة نقد خواهد گذاشت. با تمركز بر محتواي كتاب و روش نويسنده، در اين نقد به سه مقطع پرداخته مي‌شود: 1. مقطع پيشا‌تاريخي، از سيزده‌ و نيم ‌ميليارد سال پيش تا ابداع خط در پنج هزار سال پيش؛ 2. مقطع تاريخي، از ابداع خط تا كنون؛ 3. مقطع پسا‌تاريخ، آيندۀ بشر. از نگاه انتقادي اين مقاله، واژه‎هاي تار، تاريخ، و تاريك به‌ترتيب به اين سه مقطع اشاره دارند.