بررسي رابطه تغييرات مكاني ترسيب كربن خاك با عناصر اقليمي دما و بارش در سال‌هاي اخير (منطقه مطالعه حوضه آهنگران)

شناخت عوامل فيزيكي و مديريتي موثر بر ذخيره كربن آلي درخاك مي‌توان به ارتقاء باروري خاك و حفظ محيط‌زيست كمك كند. بنابراين بررسي رابطه تغييرات مكاني ترسيب كربن خاك با عناصر اقليمي دما و بارش جهت مطالعه و بكارگيري روش‌هاي كاربردي براي محاسبه ميزان ترسيب كربن مدل‌هاي مطالعاتي هم‌چون RothC اهميت فراواني دارند. در مطالعه حاضر كارايي مدل RothC جهت برآورد كربن آلي ذخيره شده در مراتع كوهستاني حوزه مِرِگ سرفيروزآباد، استان كرمانشاه مورد بررسي قرار گرفته است. نمونه‌گيري در قالب يك طرح تصادفي مديريت شده با  استفاده از 45 نقطه شعاع 20 كيلومتري در خاك سطحي انجام گرفت. وروديهاي مدل شامل متغيرهاي مستقل (اقليمي با آمار 25 ساله؛ بارندگي ماهانه، تبخير و تعرق ماهانه، متوسط دماي هوا) و بافت خاك و پوشش گياهي منطقه مي‌باشد. خروجي مدل شامل كربن آلي خاك با چهار بخش فعال (DPM)، (IOM)، (BIO)، (RPM) و يك بخش جدا(HUM)  بود كه هر بخش بسته به ويژگي‌هاي خودش تجزيه مي‌شود. در اين پژوهش سه دوره زماني نمونه برداري گرديد كه به‌ترتيب سال‌هاي 1380، 1389 و آخرين آمار در پاييز 96برداشت شده است. نهايتاً  مدل RothC بعد از كاليبراسيون در دورهاي برداشت 1380 تا 1389 براي 1396 اجراشد و مشخص شد پارامتر تغييرات آب و هوايي اثر شديدي بر ذخيره كربن آلي دارد. بنابراين خطاي RMSE براي مدل مورد نظر كمتر از 0.11 و هم‌چنين MBI به 0.05 رسيده است كه سبب شده فاكتور كاركرد مدل 0.96- باشد و دقت بالاي مدل RothC مورد تأكيد قرار ميگيرد. نتايج نشان مي‌دهد كه مقدار كربن كل ذخيره براي مراتع 4.48 تن درهكتار و اين مقدار در كشاورزي سطح پايين تري دارد و به مقدار 4.36 تن در هكتار مي‌رسد. در كل كليه شاخص‌ها نشان دهنده اثر زراعت بر تضعيف ذخيره كربن در تمام مراحل دارد.