مدلسازي رفتار هيدرولوژيكي حوضه آبخيز متأثر از تغيير رژيم بارش در آينده (مطالعه موردي حوضه‌هاي آبخيزحسين‌آباد راين و تلنگو بم، استان كرمان)

تاثير تغيير اقليم بر هيدرولوژي و چرخه ي آب در اكوسيستم‌هاي طبيعي بسيار جدي است و شناخت كمي اين اثرها آمادگي بيشتري براي مقابله با تبعات آن ايجاد مي كند. هدف از اين پژوهش ارزيابي اثر تغيير رژيم بارش به عنوان بخشي از تغيير اقليم بر رواناب با استفاده از مدل SWAT مي باشد. بدين منظور جهت مدل سازي دو حوضه آبخيز تلنگو و حسين‌آباد در استان كرمان از داده هاي روزانه بارش، دماي حداقل، حداكثر و متوسط روزانه سه ايستگاه هواشناسي بافت، بم و لاله زار در بازه زماني 30 سال استفاده گرديد. همچنين با استفاده از مدل LARS-WG به پيش‌بيني متغيرها براي دوره 2021 تا 2060 تحت سناريو  RCP 4.5 پرداخته شد. در ادامه جهت مدل‌سازي رواناب در حوضه‌هاي مورد مطالعه از مدل مفهومي SWAT استفاده گرديد. پس از واسنجي و اعتبارسنجي مدل طبق الگوريتم SUFI2 نتايج حاصله مورد آزمون قرار گرفت و در نهايت با استفاده از نتايج مدل‌سازي اقليم و مدل مفهومي واسنجي شده، رواناب براي دوره آينده شبيه‌سازي گرديد. نتايج ارزيابي حساسيت پارامترهاي مدلSWAT نشان داد كه پارامترهاي ضريب آبي كه از سفره‌هاي كم عمق به پروفيل خاك و ضريب نفوذ آبخوان مشترك در هر دو حوضه داراي حساسيت بالايي هستند. همچنين در هر دو حوضه براي هر دو مرحله واسنجي و اعتبارسنجي كارآيي نش۔ ساتكليف از 0/65 بيشتر مي باشد.  نتايج ارزيابي اثر تغيير اقليم بر آبدهي حوضه نشان مي‌دهد كه آبدهي حوضه آبخيز حسين‌آباد در آينده نسبت به دوره حال تغيير خواهد داشت. بيشترين كاهش آبدهي مربوط به ماه اسفند با تغيير 3/13 ليتر بر ثانيه و بيشترين افزايش مربوط به ماه بهمن با تغيير 18/2 ليتر بر ثانيه مي‌باشد. همچنين در آينده نزديك آبدهي حوضه آبخيز تلنگو  افزايشي نسبت به دوره حال خواهد داشت. دبي ماه‌هاي دي، ارديبهشت و تير افزايش و در بقيه ماه‌ها به جز ماه شهريوركه بدون تغييرات است، كاهش يافته است. نتايج كلي تحقيق حاضر حاكي از آنست كه در آينده نزديك در اكوسيتم‌هاي خشك مشابه منطقه مورد مطالعه به دنبال تغيير رژيم بارش‌هاي حاصل از گرمايش زمين، رفتار هيدرولوژيكي حوضه‌ها بويژه در فصل هاي زمستان و بهار تغيير خواهد نمود و وقوع رخدادهاي حدي بارش و سيل در اين فصل ها بيش از پيش محتمل مي باشد.