بررسي روند تغييرات زماني و مكاني در چندك‌هاي حدي كمينه و بيشينه دما در ايران

تغييراقليم به هرگونه تغييرات در شرايط آب و هوايي گفته مي‌شود كه در طول زمان اتفاق مي‌افتد. اين تغييرات ممكن است در ميانگين سري داده‌ها ديده نشود بلكه در چندك‌هايي از سري با شدت‌هاي مختلف رخ دهد كه بررسي آن توسط رگرسيون چندك امكان‌پذير است. در اين پژوهش به منظور بررسي تغييرات زماني و مكاني بيشينه و كمينه دماي روزانه در فصل‌هاي مختلف در ايران، پس از برازش رگرسيون چندك بر روي 102 ايستگاه هواشناسي با دوره آماري 1395-1366 (1987-2016)، شيب روند در چندك‌هاي مختلف محاسبه و پس از مقايسه نتايج آن با نتايج رگرسيون خطي معمولي به صورت مكاني پهنه‌بندي شدند. نتايج نشان داد كه مقادير حدي كمينه و بيشينه دما در اغلب مناطق ايران داراي روند معني دار بوده است. بيشترين شيب‌هاي روند افزايشي در فصل بهار و تابستان مربوط به چندك پاييني دما (0/05) و در نيمه شرقي ايران (شيب 0/1 درجه در سال)، اما در پاييز و زمستان به ترتيب مربوط به چندك بالايي دما (0/95) در نواحي شرقي (شيب 0/05 درجه در سال) و چندك هاي مياني و بالايي (0/5 و 0/95) در شمال غربي و غرب (شيب 0/15 درجه در سال) بوده است. با اين حال يك روند كاهشي براي مقادير پايين (0/05) دماي پاييز در نيمه ي شمالي و غرب ايران (شيب 0/02- درجه در سال)  وجود داشت. همچنين مقايسه نتايج دو روش رگرسيوني بيانگر آن است كه بيشتر چندك‌ها شيبي متفاوت با شيب رگرسيون حداقل مربعات داشتند و اختصاص شيب خط رگرسيون مربعات معمولي براي روند تغييرات دما در كل سري صحيح نمي‌باشد. در نهايت مي‌توان بيان كرد كه تغيير اقليم در بيشينه و كمينه دماي روزانه در ايران اتفاق افتاده است اما شدت اين تغييرات در فصل‌ها، چندك‌ها و بخش‌هاي مختلف، متفاوت است.