مطالعه تنوع گونه‌اي جنس Botrytis جدا شده از گياهان مختلف در استان آذربايجان غربي و شهرستان سنندج (استان كردستان)

جنس Botrytis P. Micheli ex Pers. يكي از بيمارگر‌هاي كارآمد و همه‌جازي است كه سبب ايجاد بيماري‌هاي مخرب و خسارت‌هاي مهم اقتصادي در تعداد زيادي از گياهان در سراسر دنيا مي‌شود. به منظور شناسايي گونه‌هاي اين جنس از ميزبان‌هاي مختلف گياهي، گياهان داراي علائم آلودگي به اين قارچ از باغات و گلخانه‌ها در شهرستان‌هاي اروميه، مياندوآب، سردشت و پيرانشهر (استان آذربايجان‌ غربي) و سنندج (استان كردستان) جمع‌‌آوري شدند. در مجموع تعداد 271 جدايه از گياهان انگور (168 جدايه)، توت‌فرنگي (44 جدايه)، سيب (18 جدايه)، گياهان زينتي شمعداني، آلوئه‌ورا و كاكتوس (39 جدايه) و كلم سفيد (دو جدايه) به‌دست آمد. بر اساس مقايسه ويژگي‌هاي ريخت‌‌‌شناختي و تجزيه و تحليل تبارشناختي نواحي ژنومي G3PDH، HSP60 و RPB2، سه گونه شامل B. cinerea، B. prunorum و B. sinoviticola شناسايي گرديد. گونه‌‌‌ي B. prunorum با 125 جدايه، فراوانترين گونه و گونه‌‌‌‌هاي B. cinerea با 116 جدايه و B. sinoviticola با 30 جدايه در رتبه‌هاي بعدي از نظر فراواني قرار گرفتند. گونه B. prunorum گونه جديد براي بيوتاي قارچي ايران است و گياهان انگور، توت‌فرنگي، سيب و شمعداني ميزبان‌هاي جديد براي اين گونه معرفي مي‌شوند. همچنين، گياهان انگور و سيب ميزبان‌هاي جديدي براي گونه B. sinoviticola گزارش مي‌شوند. نتايج آزمون‌ بيماريزايي جدايه‌هاي منتخب از گونه‌هاي شناسايي شده روي برگ‌ها و ميوه‌هاي انگور رقم بي‌دانه سفيد نشان داد كه جدايه‌هاي گونه‌‌‌هاي B. cinerea و B. prunorum به ترتيب بيشترين و كمترين شدت بيماريزايي را روي برگ‌ها و ميوه‌ها نشان دادند و جدايه‌هاي گونه B. sinoviticola شدت بيماريزايي متوسطي داشتند. هيچ رابطه مشخصي بين بيماريزايي، سرعت رشد و تيپ پرگنه جداي هها و نوع ميزبان گياهي جداسازي شده مشاهده نگرديد. نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه گونه B. prunorum مي تواند به دليل فراواني بالاي مشاهده شده در برخي از ميزبا ن ها و نيز وقوع آن روي ميزبان هاي جديد به عنوان بيمارگر مهم عامل پوسيدگي خاكستري در نواحي مورد مطالعه مطرح شود .