بررسي واكنش ارقام گلرنگ به سطوح مختلف فسفر در مناطق گرم

به منظور بررسي واكنش ارقام گلرنگ به سطوح مختلف فسفرخاك درجهت مصرف بهينه كود، پژوهشي در مناطق داراب، اصفهان، دزفول و كرمان به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال هاي 1395 و 1396 اجرا شد. عامل اول، رقم (ارقام پديده و گلدشت براي اصفهان و داراب و ارقام گلدشت و صفه براي كرمان و دزفول) و عامل دوم، مقدار كود حاوي فسفر (شامل صفر ، 50 ، 100، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار كود سوپرفسفات‌تريپل) بود. مقدار فسفر قابل جذب خاك در اصفهان 10.2، داراب 11، كرمان 7 و دزفول 7.18 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. بر اساس نتايج، اثر رقم بر عملكرد دانه گلرنگ در مناطق اصفهان و دزفول به ترتيب در سطح احتمال يك و پنج درصد معني دار بود ولي در مناطق داراب و كرمان تفاوت بين دو رقم، معني دار نبود. اثر مقدار كود حاوي فسفر بر عملكرد دانه در هر چهار منطقه در سطح احتمال يك درصد معني دار بود. اثر متقابل (رقم-فسفر) بر عملكرد دانه تنها در اصفهان و در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود. در اصفهان بيشترين مقدار عملكرد از رقم گلدشت و سطح 50 كيلوگرم در هكتار كود حاوي فسفر بدست آمد كه اختلاف معني داري با شاهد داشت. در دزفول نيز بيشترين مقدار عملكرد، از همين مقدار كود بدست آمد. در كرمان بيشترين مقدار عملكرد دانه از رقم گلدشت و سطح 150 كيلوگرم در هكتار كود حاوي فسفر بدست آمد كه با ديگر تيمارها اختلاف آماري معني داري داشت. با كاربرد كود سوپرفسفات تريپل در مناطق داراب، دزفول و اصفهان به ترتيب 20%، 78% و 28% افزايش عملكرد دانه نسبت به تيمار شاهد مشاهده شد. بهترين نسبت فايده به هزينه در داراب و كرمان از رقم گلدشت و به ترتيب از سطح 100 و 150 كيلوگرم در هكتار كود حاوي فسفر بدست آمد و در مناطق دزفول و اصفهان از سطح 150 كيلوگرم در هكتار كود حاوي فسفر به ترتيب در رقم صفه و پديده حاصل شد. به طور كلي، براي گلرنگ در مناطق گرم با فسفر قابل جذب برابر 10 ميلي گرم در كيلوگرم خاك، مقدار 50 كيلوگرم كود حاوي فسفر و براي مناطق با فسفر قابل جذب 7 ميلي گرم در كيلوگرم، مقدار 150 كيلوگرم كود حاوي فسفر قابل توصيه خواهد بود.