بررسي امكان استفاده از خاك فسفات غني شده براي تأمين فسفر در باغات چاي

استفاده مستقيم از خاك فسفات به عنوان يكي از جايگزين هاي سوپر فسفات مطرح است ولي در خاك‌هاي آهكي به علت حلاليت ناچيز خاك فسفات چندان مؤثر و ثمربخش نيست، ولي كاربرد آن در خاك هاي اسيدي اثربخشي بيشتري دارد. با اين وجود، كاربرد آن در خاك هاي اسيدي شمال كشور كمتر مورد توجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسي امكان جايگزيني خاك فسفات با كودهاي شيميايي فسفري در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در باغ چند ساله چاي واقع در لاهيجان انجام شد. تيمارها شامل: 1- شاهد (بدون كود)، 2- كود سوپرفسفات تريپل (براساس آزمون خاك)، 3- خاك فسفات (به ميزاني كه به اندازه كود سوپر فسفات فسفر وارد خاك نمايد)، 4- كمپوست به ميزان 10 تن در هكتار، 5- خاك فسفات+ باكتري هاي حل‌كننده فسفات 6- خاك فسفات+ قارچ هاي حل‌كننده فسفات(گلوموس) 7- خاك فسفات+ كمپوست(10 تن در هكتار) 8-خاك فسفات+ كمپوست (10 تن در هكتار)+ باكتري هاي حل‌كننده فسفات(باكتري سودوموناس) 9- خاك فسفات+ قارچ هاي حل‌كننده فسفات+ كمپوست (10 تن در هكتار). صفات عملكرد برگ سبز چاي (غنچه و دو برگ پاييني)، غلظت فسفر، منگنز، روي، آهن، مس در برگ و خاك و نيز اسيديته و شوري خاك اندازه‌گيري شد. تيمار باكتري+ قارچ + كمپوست + خاك فسفات بعنوان بهترين تيمار افزايش دهنده شاخص هاي اندازه گيري شده در مقايسه با شاهد تشخيص داده شد و اين تيمار با تيمارهاي كاربرد باكتريشان نداد. تيمار مذكور فسفر خاك، فسفر برگ، عملكرد، آهن برگ و روي خاك را در مقايسه با شاهد به ترتيب 35، 6، 109، 6 و 12 درصد افزايش داد. مصرف خاك فسفات به تنهايي در مقايسه با شاهد فسفر قابل جذب خاك را بطور معني دار افزايش داد ولي بيشترين مقدار فسفر خاك با كاربرد توامان خاك فسفات همراه با كمپوست و ميكروارگانيسم ها (كودزيستي،: باكتري و قارچ) حاصل شد.  از لحاظ عملكرد برگ سبز چاي دو تيمار سوپر فسفات و خاك فسفات نسبت به شاهد افزايش معني دار نشان دادند ولي هر دو در يك سطح آماري قرار داشتند، از نظر فسفر قابل جذب خاك و فسفر برگ چاي، كود سوپر فسفات تريپل برتر از شاهد و خاك فسفات تنها، ظاهر شد. ولي همچنان بهترين تيمار از لحاظ سه شاخص يادشده مصرف توامان خاك فسفات، كمپوست و ميكروارگانيسم ها بود.