ارزيابي و تحليل ميزان تغييرات بستر رودخانه خياوچاي در مقاطع مختلف با استفاده از مدل اتوماي سلولي

تغييرات بستر رودخانه، فرسايش و رسوب‌گذاري فرايندهاي طبيعي رودخانه هستند كه هر كدام به نوبه خود باعث تخريب زمين‌هاي اراضي و خسارات بسيار زيادي به تاسيسات انساني مي‌گردند. رودخانه به‌عنوان سيستمي در حال توسعه، مكان و ويژگي‌هاي مورفولوژيكي خود را همواره برحسب بازه زمان، فاكتورهاي ژئومورفيك، زمين شناسي، جريانات آبي و بعضا در اثر مداخلات انساني تغيير مي‌دهد. هدف از اين تحقيق، ارزيابي و تحليل ميزان تغييرات بستر رودخانه خياوچاي در مقاطع مختلف با استفاده مدل اتوماي سلولي در استان اردبيل مي‌باشد. بدين منظور جهت شبيه‌سازي تغييرات از مدل اتوماي سلولي استفاده شد. مدل CAESAR يك مدل تكامل يافته سلولي رودخانه است. در اين مدل براي مدل‌سازي، داده‌هاي ورودي مانند توپوگرافي، دبي روزانه سال (1394) و اندازه رسوبات بستر رودخانه تهيه و در مرحله بعد تغييرات مجرا شبيه‌سازي شد. نتايج حاصله از مدل اتوماي سلولي نيز نشان داد كه تغييرات مورفولوژيكي بستر رودخانه در مقاطع عرض شماره 22 در بازه اول برابر 1 متر بوده است. هم‌چنين تغييرات بستر رودخانه در بازه دوم و سوم مقاطع 44 و 60 به ترتيب برابر 1 متر و 2 متر را نشان داد كه در اين مقاطع حداقل و حداكثر ميزان تغييرات قابل مشاهده است. بنابراين نتيجه‌گيري مي‌شود بر اساس نتايج حاصله بيش‌ترين ميزان تغييرات بستر رودخانه خياوچاي در بازه سوم و نزديك مناطق مسكوني رخ داده است. در اين جهت پيشنهاد مي‌شود براي جلوگيري از افزايش تغييرات بستر رودخانه مداخلات انساني در بازه سوم به حداقل خود برسد.