نقش متغيرهاي ژئوپليتيكي در تحول مبارزات شهري و گذار از جنگ‌هاي چريكي پس از سده بيستم

از آغاز تمدن بشري تاكنون، شهرها عمده‌ترين مكان استقرار جمعيت و مركز فعاليت‌هاي وسيع اقتصادي، اجتماعي و سياسي هستند ‌كه امروزه تأثير غيرقابل انكاري در ابعاد مختلف زندگي مردم سراسر جهان دارند. وجه سياسي شهرها از جمله مباحثي است كه نظر جغرافيدانان سياسي را به خود جلب كرده و در سال‌هاي اخير پژوهش‌هاي زيادي در اين زمينه به انجام رسيده است كه در اين ميان، بحث شورش‌ها و مبارزات شهري جايگاه ويژه‌اي دارد. شهروندان در زمينه مسائل گوناگون مربوط به زندگي اجتماعي خود دست به فعاليت‌هاي مختلفي در قالب تظاهرات‌هاي مسالمت‌آميز، راهپيمايي، اعتصابات و حتي جنگ‌هاي چريكي مي‌زنند كه در ادوار زماني اين استراتژي‌ها مي‌تواند متفاوت باشد. پژوهش حاضر قصد دارد با رويكرد توصيفي - تحليلي و با تكيه بر منابع كتابخانه‌اي به اين سؤال پاسخ دهد كه پس از سده بيستم كدام متغيرهاي ژئوپليتيكي در تحول مبارزات شهري نقش داشته‌اند؟ در اثناي تحقيق پس از بررسي مبارزات سياسي در محيط‌هاي شهري در طول قرن بيستم و آغاز قرن بيست‌ويكم، اين نتيجه حاصل گرديد كه مبارزات شهري در اين دوران تحت‌تأثير فضاي دوقطبي جنگ سرد و گسترش انديشه‌هاي ماركسيستي قرار داشته و فروپاشي شوروي و نظام دوقطبي باعث تغييرات عمده‌اي در اين نوع مبارزات شده است. همچنين شتاب قابل توجه فرآيند جهاني‌شدن و طرح موضوعات نوين اجتماعي فرهنگي و زيست‌محيطي در شكل‌گيري فعاليت‌هاي شهري در چارچوبي مسالمت‌آميز سبب ايجاد دگرگوني ژرفي در اين زمينه شده است. علاوه بر اين، رويكرد ضد ژئوپليتيك كه در دوران جنگ سرد مطرح شده بود، همچنان ادامه يافت و نهضت‌هاي اجتماعي، انجمن‌هاي زيست‌محيطي، گروه‌هاي حقوق بشري، جنبش‌هاي مردمي بومي و... در قلمرو موضوعي اين رويكرد ژئوپليتيكي تعريف شدند.