شناسايي مؤلفه‌هاي كالبدي مؤثر در بهبود احساس امنيت شهروندان در فضاهاي شهري (نمونه موردي: خيابان معلم و پاسداران شهر بيرجند)

كيفيت مؤلفه هاي كالبدي سازنده فضاي شهري و ارتباط آن با احساس امنيت، فراهم كننده موجبات سرزندگي در فضاي شهري است. اين مقاله با هدف شناسايي مؤلفه هاي كالبدي و تحليل شدت تأثير هر كدام بر كيفيت احساس امنيت در خيابان معلم و پاسداران شهر بيرجند انجام گرفته است. شاخص هاي كالبدي فضاي شهري مطلوب كه در احساس امنيت شهروندان تأثيرگذار هستند، با توجه به مدل مكان پايدار، شامل عملكردي (دسترسي ها و اتصالات فضا، دسترسي به حمل و نقل عمومي، اختلاط كاربري، كيفيت شبكه معابر، ايمني پياده رو براي گروه هاي خاص، حيات شبانه و كيفيت ساختار ابنيه)، تجربي ـزيبايي شناختي (خوانايي، كيفيت و كميت مبلمان شهري، نورپردازي مناسب فضا، آلودگي محيطي، مقياس و محصوريت فضا، نفوذپذيري بصري، كيفيت رنگ آميزي فضا، وجود سلسله مراتبي از فضاهاي باز، رعايت سلسله مراتب بين فضاهاي همگاني و فضاهاي خاص، انتظام بصري در نماي ابنيه و مالكيت) و زيست محيطي (پوشش گياهي، شنيده شدن صداي  كمك خواهي افراد) است. با شناخت محدوده مورد بررسي، شاخص هاي استخراج شده از طريق پرسشنامه مورد ارزيابي قرار گرفته اند. تعداد 120 عدد پرسشنامه در اختيار كاربران فضا قرار گرفت و نتايج آن با استفاده از نرم افزار spss به روش هاي ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي تحليل شده است. يافته هاي حاصل نشان داد كه شدت تأثير شاخص هاي دسترسي به حمل و نقل عمومي، حيات شبانه، اختلاط كاربري، نورپردازي مناسب فضا، آلودگي محيطي و دسترسي ها و اتصالات فضا در خيابان معلم و شاخص هاي كيفيت شبكه معابر، كيفيت ساختار ابنيه، نفوذپذيري بصري، خوانايي و آلودگي محيطي در خيايان پاسداران از نظر كاربران فضا در احساس امنيت بيشتر از ساير موارد است. از جمله اقدامات مؤثر براي افزايش احساس امنيت و پوياسازي خيابان پاسداران، بهره گيري از پتانسيل پارك وحدت و ميدان قدس جهت استقرار فعاليت هاي شبانه روزي در محدوده آن هاست.