تأثيرات گوارشي و كبدي شاهتره در طب سنتي ايران و مطالعات پزشكي نوين: يك مطالعه مروري

زمينه و هدف: در طب ايراني گياه شاهتره در درمان بسياري از بيماري‌ها مانند مشكلات گوارشي كاربرد داشته است. از طرفي در ميان مطالعاتي كه بر روي گياهان جنس شاهتره انجام شده است، تأثيرات گوارشي و كبدي مورد توجه مي‌باشد. هدف اين مطالعه، مرور و بررسي تطبيقي - مقايسه‌اي تأثيرات درماني شاهتره در طب ايراني و مطالعات نوين پزشكي مي‌باشد. مواد و روش‌ها: كاربردهاي گياه شاهتره از كتب مرجع طب ايراني از جمله: قانون در طب، الحاوي، مخزن الادويه، قرابادين كبير، تحفه المومنين و رياض الدويه به‌صورت جستجوي دستي استخراج، بررسي و دسته‌بندي شد، مقالات مرتبط در پايگاه‌هاي داده PubMed، Scopus ، SID وGoogle scholar جستجو گرديد. در نهايت كاربردهاي گياه در طب رايج و طب ايراني به‌صورت تطبيقي بررسي شد.يافته‌ها: شاهتره در طب ايراني به‌عنوان يك تقويت‌كننده معده وكبد و بازكننده انسدادهاي كبدي و طحالي كاربرد داشته است. از ديگر خواص آن مي‌توان به اثرات تصفيه‌كنندگي خون، ملين، اشتهاآور و پاكسازي‌كننده روده‌ها اشاره كرد. امروزه در مطالعات پايه و باليني صورت‌گرفته بر روي گياهان جنس شاهتره، تأثيرات هپاتوپروتكتيو و كاهنده سطوح آنزيم‌هاي كبدي، ضدالتهاب در ناهنجاري‌هاي كبدي، ضداسهال، كاهنده فاكتورهاي التهابي در مشكلات گوارشي و بهبوددهنده علايم سندرم روده تحريك‌پذير به اثبات رسيده است.نتيجه‌گيري: براساس منابع طب ايراني و طب مدرن شاهتره مي‌تواند در برخي مشكلات گوارشي و كبدي داراي پتانسيل‌هاي درماني باشد.