تجارب بيماران دياليز صفاقي ايراني در خصوص تصميم‌گيري براي انتخاب نوع درمان جايگزيني كليه: يك مطالعه كيفي

زمينه و هدف: دياليز صفاقي روشي مناسب و مقرون‌به‌صرفه براي جايگزيني عملكرد كليه در بيماران مبتلا به نارسايي كليه است. با اين وجود، در كشور ايران درصد بسيار كمي از بيماران مبتلا به نارسايي كليه از دياليز صفاقي استفاده مي‌كنند كه دلايل آن كمتر شناخته شده است. از اين رو هدف اين مطالعه تبيين تجارب بيماران ايراني تحت دياليز صفاقي در خصوص تصميم گيري براي انتخاب روش درمان جايگزيني كليه مي باشد.مواد و روش‌ها: در اين مطالعه كيفي 18 بيمار تحت دياليز صفاقي ساكن در چهار استان كشور ايران مشاركت كردند. روش نمونه‌گيري از نوع هدفمند بود و داده‌ها با مصاحبه نيمه‌ساختاريافته انفرادي جمع‌آوري شد. روش تحليل كيفي از نوع محتواي مرسوم و با كمك نرم‌افزار 10MAXQDA  بود.يافته‌ها: تحليل متن مصاحبه‌ها منجر به ظهور سه طبقه اصلي شد: طبقه اول كه تحت عنوان «استقلال تهديدشده» شامل دو زيرطبقه وابستگي و فشار براي تصميم‌گيري كه خود زيرطبقه وابستگي نيز شامل سه زيرطبقه ديگر وابستگي در انجام امورات روزانه، وابستگي به خانواده، حيات وابسته به دياليزبود. فشار براي تصميم‌گيري نيز خود شامل دو زيرطبقه ديگر تحت عناوين تهديد جايگاه شغلي و اجتماعي و فقدان راه جايگزين بود. طبقه بعدي با عنوان فرهنگ نامطلوب حاكم بر سيستم درمان كه تحت زيرطبقه اصلي فقدان تصميم‌گيري مشاركتي كه اين نيز به نوبه خود به دو زيرطبقه ارجحيت نظر پزشك و بي توجهي به منشور حقوق بيمار تقسيم‌بندي گرديد.نتيجه‌گيري: بايد تمام عوامل، يعني عوامل و شرايط بيمار به همراه فرهنگ منطقه و توجيه بيمار و درصورت نياز خانواده وي با توجه به ماهيت مزمن بيماري و درگير بودن هميشگي اعضاي خانواده بيمار در اين فرايند، دادن اطلاعات كافي و موثق و ايجاد دسترسي باز به اين اطلاعات براي بيمار و خانواده در نظر گرفتنه شود. در اين راستا، تصميم‌گيري مشاركتي بهترين، مؤثرترين و رضايت بخش‌ترين حالت ممكن از انواع تصميم‌گيري براي بيمار خواهد بود.