ثبات معرفت در فرايند تغيير

اين مقاله درباره ثبات معرفت در فرايند تغيير به بحث مي‎پردازد و مي‏كوشد به مناقشات وارد بر ثبات معرفت در فرايند تغيير عالِم، تغيير معلوم و نيز تغيير هر دو پاسخ گويد. درحقيقت اين پژوهش در پي حل مسئله‎اي است كه نخست آن را هراكليتوس با بيان اينكه «همه چيز در سَيَلان است» و «در يك رودخانه نمي‌توان دو بار شنا كرد»مطرح كرد و سپس كراتيلوس، از پيروان او، با اين جمله كه«در رودخانه حتي يك بار هم نمي‌توان شنا كرد»، بر سخن هراكليتوس مُهر تأييد نهاد. در پي آن، سوفسطاييان و شكاكان از سخن هراكليتوس عدم ثبات معرفت را نتيجه گرفتند و از آن در جهت ترويج شكاكيت و نسبي‏گرايي بهره گرفتند. دربرابر، سقراط و افلاطون بر ثبات معرفت پاي فشردند و در تثبيت آن بجد كوشيدند. گرچه راه حلي كه آنها ارائه كردند، مورد قبول ارسطو واقع نشد و سرانجام خود به طريقي ديگر، حل مسئله را پيگير شد؛ ولي راه حل او و ديگر راه حل‏هايي كه متعاقباً براي حل مسئله ارائه شده است، هم‎اكنون نيز در چالش است. نويسنده، در اين مقاله، پس از ارزيابي راه حل‎هاي ارائه‌شده، راه حل مسئله را به گونه‎اي ديگر پي مي‏گيرد. اين راه حل، نخست از طريق بازانديشي درباره مفهوم «ثبات» آغاز مي‏شود و سپس «ثبات معرفت» در همه فروض تغيير در گونه‎هاي ادراك تبيين مي‏شود.