عنوان مقاله :
نظريه فهم متن شلايرماخر و نقد اصول فقهي آن
پديد آورندگان :
فياضي ، مسعود پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي
كليدواژه :
شلايرماخر , نظريه فهم متن , قصد مؤلف , بازآفريني فرديت مؤلف , تفسير دستوري , تفسير روان شناختي
چكيده فارسي :
شلايرماخر از مهمترين هرمنوتيستهاي تعين گرايي است كه عينيت معناي متن را به مراد مؤلف ميداند. او در هرمنوتيك خود در پي طراحي نظريه اي به نام نظريه فهم متن است كه بتواند قواعد و روشهاي فهم معناي متن را تئوريزه نمايد. از اين جهت نظريه او براي اصول فقه مي تواند الهامبخش باشد. نكته اي كه وجود دارد، اين است كه ايده راهبردي شلايرماخر براي فهم مراد مؤلف بازتوليد روانشناختي فرديت مولف توسط مفسر است. او نظريه خود را بر محوريت همين ايده راهبردي سامان داده است. نظريه او داراي نكات قابل استفاده اي براي اصوليون است؛ ولي هم ايده اصلي او در فهم مراد مؤلف و هم نظريه مبتني بر آن از ديدگاه اصوليون دچار نقدهاي متعددي است؛ براي مثال به جهت عدم امكان وقوع ايده بازآفريني روانشناختي فرديت مؤلف شلايرماخر نهايتاً به اين ايده وفادار نيست و عملاً به روش اصلي اصوليون كه تمسك به ظهور عرفي كلام متكلم براي رسيدن به مراد اوست، تمايل پيدا ميكند. يا اينكه اين ايده او براي فهم مراد متكلم مطابق با سيره عقلا در محاورات عرفي شان نيست. يا اينكه اين ايده به نسبي گرايي منجر مي شود.