بررسي تأثير احساسات سرما‌يه‌گذاران بر نقدشوندگي بازار و نوسان آن در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: مطالعات صورت‌گرفته در زمينه مالي رفتاري و ريزساختارهاي بازار، نشان مي‌دهد كه ميان احساسات سرمايه‌گذار و نقدشوندگي بازار ارتباط مثبت و معناداري وجود دارد. هدف اين مقاله، بررسي تأثير شاخص جامع احساسات سرمايه‌گذار بر نقدشوندگي سهام و نوسان‌هاي آن و همچنين، بررسي تقارن يا عدم تقارن اخبار (شوك‌هاي) مثبت و منفي در بورس اوراق بهادار تهران است. روش: ادبيات نقدشوندگي مجموعه وسيعي از شاخص‌هاي نقدشوندگي را پيشنهاد مي‌كند كه براي اندازه‌گيري ويژگي‌ها و ابعاد مختلف نقدينگي ارائه مي‌شود. بنابراين، در اين پژوهش از چهار معيار نقدشوندگي براي دريافت ابعاد مختلف نقدشوندگي استفاده شده است كه عبارت‌اند از: هزينه‌هاي معاملاتي، اندازه‌گيري بر مبناي حجم (فعاليت‌هاي معاملاتي) و ويژگي‌هاي تأثير قيمت. در اين راستا، دو معيار گردش معاملات و حجم معاملات، به بُعد هزينه‌هاي معاملاتي؛ معيار عدم نقدشوندگي آميهود، به بُعد اندازه‌گيري بر مبناي حجم (فعاليت‌هاي معاملاتي) و معيار شكاف قيمتي، به ويژگي تأثير قيمت مرتبط هستند. احساسات سرمايه‌گذاران با استفاده از 9 معيار غيرمستقيم سنجش احساسات سرمايه‌گذاري اندازه‌گيري شده و به‌كمك روش تحليل مؤلفه اساسي، شاخص جامع احساسات تشكيل شده است. براي بررسي تقارن اين تأثير، از مدل GARCH و براي بررسي عدم تقارن از مدل‌هاي E-GARCH و T-GARCH استفاده شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه دو معيار گردش معاملات و حجم معاملات با احساسات سرمايه‌گذاران ارتباط ضعيفي دارد و عدم نقدشوندگي آميهود از احساسات سرمايه‌گذاران بيشترين تأثير را مي‌پذيرد. همچنين، نتايج از نامتقارن بودن تأثير شوك‌ها حكايت مي‌كند؛ به‌گونه‌اي كه شوك‌هاي مثبت نسبت به شوك‌‏هاي منفي تأثير بيشتري دارد. از آنجا كه شوك‌هاي مثبت در بازار باعث كاهش تلاطم‌هاي بازار مي‌شود، مي‌توان با ايجاد احساسات خوش‌بينانه (مثبت)، نقدشوندگي در بازار را افزايش و تلاطم‌هاي نقدشوندگي بازار را كاهش داد. نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه معيار عدم نقدشوندگي آميهود، از احساسات سرمايه‌گذاران بيشترين تأثير را مي‌پذيرد، سياست‌گذاران با كنترل احساسات سرمايه‌گذاران مي‌توانند نقدشوندگي بازار را افزايش و نوسان قيمتي را كاهش دهند.