بررسي و مقايسه عملكرد مدل‌هاي متعارف و تركيبي در پيش‌بيني درماندگي مالي

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي قدرت مدل‌هاي پيش‌بيني درماندگي مالي، ضمن ارائه يك مدل تركيبي، به بررسي مدل استخراج شده با مدل‌هاي ˝Z آلتمن و مدل مرتون در پيش‌بيني درماندگي در سه گروه شركت‌هاي سالم، در حال درماندگي و درمانده مي‌پردازد. روش: در پژوهش حاضر، پس از بررسي مطالعات گذشته، 47 متغير تأثيرگذار روي درماندگي مالي، شامل متغيرهاي حسابداري، بازاري و شاخص‌هاي كلان اقتصادي شناسايي شد و با تأكيد بر فراواني و عملكرد موفق اين نسبت‌ها در مطالعات گذشته و انجام آزمون‌هاي آماري، شاخص‌هاي نهايي انتخاب شدند. براي تعيين متغير وابسته، از مدل قيمت‌گذاري اختيار معامله اروپايي (مدل BSM) استفاده شده و در نهايت با استفاده از مدل لاجيت چندجمله‌اي و تعيين ارتباط بين متغيرهاي مستقل و متغير وابسته، مدل تركيبي استخراج شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه دقت پيش‌بيني مدل، مدل مرتون و مدل تركيبي در گروه شركت‌هاي سالم، به‌ترتيب برابر با 100، 85 و 90 درصد است. براي گروه شركت‌هاي درحال درماندگي دقت پيش‌بيني به‌ترتيب 50، 85 و 85 درصد و در گروه شركت‌هاي درمانده، به‌ترتيب برابر با 95، 85 و 90 درصد براي سال مالي 98 به‌دست آمد. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج پژوهش، مدل ˝Z آلتمن در مقايسه با مدل‌هاي تركيبي و مرتون، قدرت پيش‌بيني مناسب‌تري براي شركت‌هاي سالم و درمانده دارد؛ اين در حالي است كه براي پيش‌بيني شركت‌هاي در حال درماندگي، مدل مرتون و مدل تركيبي در مقايسه با مدل آلتمن از عملكرد بهتري برخوردار بودند.