مطالعۀ تفسيري ماده (حفظ) در آيۀ نهم سوره حجر با تكيه بر روش معناشناسي

معناي لغوي (اساسي) مادّه «ح ف ظ» از آن جهت كه در مقابل معناي «ن س ي» قرار دارد؛ در موضعي بكار ميرود كه به جهت تعهّدپذيري و كمي غفلت و وفاداري كامل ذهن در فرايند ذخيره سازي مفاهيم، موجودي ترك نشده و در نتيجه سالم مانده و هلاك و ضايع نشود. همچنين تفاوت اين ريشه با ديگر ريشه هايي كه به لحاظ معنايي، شبيه مادّه «ح ف ظ» اند در اين است كه اين مادّه، مانند ماده «رعاية» سبب عدم هلاكت را بيان نمي كند، يعني در فرايند خود حالت خاصّي را در بر نداشته و محلّ تحقّق حفاظت نيز بايد قابل جمع آوري و نگهداري، متناهي و قابل حصر باشد. همچنين در اين مادّه، زمان و استمرار آن مورد توجّه نيست. بنابراين با توجه به تدريج موجود در معناي فعل «نزّلنا» در آيه نهم سوره حجر و با اين كه «الذّكر» نزولي تدريجي دارد، از آن جهت كه واژه «الحافظون»، از سويي دلالت بر محلّ تحقّقي متناهي و جمع آوري شده داشته و از سويي ديگر، زمان و استمرار در آن مد نظر نيست و توجّهي به زمان در آن نيست، معناي ثبوت و پايداري حفاظت را متبادر مي سازد. به بيان ديگر تنها با بهره گيري از معناي لغوي حافظ براي حفاظت، با حركت تدريجي محفوظ (الذكر) در طول زمان حركت نمي كند. يعني خداوند تمام قرآن كريم را در همه زمانها محافظت مي نمايد.