مطالعۀ آزمايشگاهي استخراج مواد مؤثره از گياه بوقناق با استفاده از سيال فوق بحراني

بيش از سه دهه است كه سيالات فوق بحراني به‌عنوان يك محيط مناسب براي استخراج معرفي شده است. دي‌اكسيد كربن فوق بحراني به‌دليل ارزاني، سمي نبودن، اشتعال ناپذيري، سازگاري با محيط زيست و انجام عمليات استخراج در دماهاي پايين، از متداول‌ترين سيالات فوق بحراني مورد استفاده است. دماي پايين بحراني دي اكسيد كربن، باعث استفادۀ گسترده از آن به‌عنوان حلال مناسب براي مواد حساس به دما مثل مواد غذايي و دارويي شده است. در اين پژوهش با استفاده از دي‌اكسيد كربن فوق بحراني استخراج تركيبات مؤثرۀ گياه بوقناق بررسي شد. در اين راستا آزمايش هايي در فشار عملياتي (110، 130 و 150 بار)، دماي (35، 40 و 45 درجۀ سلسيوس)، زمان‌ (30، 50 و 70 دقيقه) و اندازۀ ذرات (0.075، 0.1 و 0.2 ميلي‌متر) با استفاده از طراحي آزمايش به‌روش تاگوچي در نرم‌افزار ميني‌تب طراحي و انجام شد. بيشترين راندمان در شرايط عملياتي دما 40 درجۀ سانتيگراد، فشار 150 بار، اندازۀ ذره 0.075 ميلي‌متر و زمان 50 دقيقه به دست آمد. هم‌چنين با استفاده از داده‌هاي تست GCMS بيشترين مادۀ سنتزشده Di Iso Octyl Ester است.