شناسايي مراحل تحول زيباشناسي ديداري و شنيداري دانش‌آموزان بر پايۀ جنسيت آنان

زمينه: توانايي زيباشناسي افراد و تحول زيباشناسي در پژوهش‌هاي گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. با اين حال، پرداختن به اين مسئله نيز مهم است كه در گذر از مراحل تحول زيباشناسي، چه تغييراتي از نظر زيباشناسي ديداري و شنيداري روي مي‌دهد. هدف: در اين راستا، هدف اصلي اين پژوهش شناسايي مراحل تحول زيباشناسي ديداري و شنيداري دانش‌آموزان بود.روش: طرح اين پژوهش تحولي و از نوع مقطعي بود. 300 دانش‌آموز از شهر تويسركان به شيوۀ نمونه‌گيري خوشه‌اي طبقه‌اي انتخاب شدند. گردآوري داده‌ها با روش مصاحبه و به كمك ايزار پژوهش‌گرساخته انجام شد. در جريان مصاحبه پاسخ‌هاي شركت‌كنندگان به محرك‌هاي ديداري و شنيداري ثبت و ضبط گرديد و پس از آن به روش تحليل محتوا مورد بررسي قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون خي‌دو تجزيه و تحليل شد. يافته ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه توانايي زيباشناسي ديداري دانش‌آموزان در 5 گام عيني‌گرايي (7 تا 9 سال)، حسي (9 تا 11 سال)، عاطفي (11 تا 13 سال)، تفسيري (13 تا 15 سال)، و عملي پاسخ‌دهي (15 تا 17 سال) و توانايي زيباشناسي شنيداري آنان نيز در 5 گام عيني‌گرايي (7 تا 9 سال)، تحليلي (9 تا 11 سال)، حسي هيجاني (11 تا 13 سال)، عملي (13 تا 15 سال)، و نمادين (15 تا 17 سال) تحول مي‌يابند. نتايج تحليل خي‌دو نشان داد كه تفاوت فراواني مقولات شناسايي شده نيز معنادار است (0/001 P). اما بين دختران و پسران از نظر تحول زيباشناسي ديداري و شنيداري تفاوت معناداري ديده نشد (0/001 P). نتيجه‌گيري: توانايي زيباشناسي دانش‌آموزان در هر دورۀ سني با دوره‌هاي پيش و پس از آن تفاوت داشته و دستخوش تحول و دگرگوني مي‌شود. از نظر زيبايي‌شناختي، افراد به پديده‌هاي ييرامون خويش با ديد متفاوتي نگاه مي‌كنند. البته در اين زمينه تفاوت‌هاي جنسيتي چنداني مشهود نيست. كاربست اين يافته‌ها در نظام آموزش و پرورش مي‌تواند باعث بهبود كيفيت برنامه‌ريزي و اجراي بهتر خدمات گردد.