اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر ادراك بيماري در بيماران تالاسمي

زمينه: ادراك بيماري، بازنمايي هاي سازمان يافته شناختي مي باشد كه بيماران تالاسمي از بيماري شان و اثرات آن دارند. پژوهش ها نشان مي‌دهد برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر خودمديريتي و پريشاني بيماران مؤثر است اما كاربرد اين درمان بر ادراك بيماري در جامعه مورد نظر شكاف تحقيقاتي مي باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر ادراك بيماري در بيماران تالاسمي انجام شد. روش: روش پژوهش شبه آزمايشي با طرح پيش آزمون – پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري پژوهش را كليۀ بيماران مبتلا به تالاسمي شهر بهشهر كه در سال 1400 عضو انجمن تالاسمي بودند، تشكيل دادند (تقريباً 90 نفر). تعداد 40 نفر به روش نمونه گيري هدفمند به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به‌تصادف در دو گروه آزمايش و كنترل جايگزين شدند (هر گروه 20 نفر). ابتدا هر دو گروه به پرسشنامه ادراك بيماري برادبنت و همكاران (2006) پاسخ دادند (پيش آزمون). سپس گروه آزمايش به مدت 8 جلسه تحت برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي كابات زين (2009) قرار گرفتند و گروه كنترل مداخله اي دريافت نكرد. تجزيه ‌و تحليل اطلاعات با استفاده از روش آماري تحليل كوواريانس چندمتغيره انجام شد. يافته ها: نتايج نشان داد در مرحله پس آزمون نمره مؤلفه‌هاي ادراك بيماري در پيامدها، طول مدت، ماهيت، نگراني، پاسخ‌هاي عاطفي و علت بيماري، افراد گروه آزمايش نسبت به گروه كنترل كاهش معني داري يافته است (0/05 p) و در مؤلفه‌هاي كنترل شخصي، كنترل درمان و شناخت بيماري افزايش‌يافته است كه ناشي از اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر ادراك بيماري بود. نتيجه‌گيري: برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي در بيماران تالاسمي سبب كاهش نگراني و تلاش بيشتر آنان در جهت كنترل شرايط بيماري‌شان گرديد و لذا آگاهي و استفاده از اين رويكرد جهت ادراك از بيماري در افراد مبتلا به تالاسمي مي‌تواند كمك‌كننده باشد.