آزمون مدل اعتياد به اينترنت بر اساس جنبه‌هاي آسيب‌شناسي رواني، شخصيتي و شناخت اجتماعي با ميانجي گري راهبردهاي مقابله‌اي و انتظارات استفاده از اينترنت

زمينه: مطالعات بيانگر آن است كه استفاده افراطي از اينترنت كه امروزه در بين نوجوانان رواج دارد بر افسردگي، اضطراب اجتماعي، عملكرد تحصيلي و ارتباط با والدين، حرمت خود، كارآمدي آنان تأثير مي‌گذارد. همچنين انتظارات استفاده از اينترنت و راهبردهاي مقابله‌اي بر رابطه بين عوامل زمينه‌ساز و اعتياد به اينترنت تأثير مي‌گذارد. هدف: هدف پژوهش حاضر آزمون مدل اعتياد به اينترنت بر اساس جنبه‌هاي آسيب‌شناسي رواني، شخصيتي و شناخت اجتماعي با ميانجي گري راهبردهاي مقابله‌اي و انتظارات استفاده از اينترنت بود. روش: روش پژوهش توصيفي – همبستگي بوده و جامعه آماري شامل كليه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهرستان گرگان در سال تحصيلي 1400-1399 بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي تعداد 353 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقيق شامل مقياس كوتاه اعتياد به اينترنت يانگ (1996)، مقياس عزت‌نفس روزنبرگ (1965)، مقياس خودكارآمدي شوارتز (1995)، فهرست استرس مزمن شولتز (2004)، مقياس تنهايي ديونگ (2006)، مقياس مقابله مختصر كارور (1997) و انتظارات استفاده از اينترنت برند (2015) بود. داده‌ها با روش مدل معادلات ساختاري تحليل شد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد اثر مستقيم جنبه‌هاي آسيب‌شناسي رواني بر اعتياد به اينترنت معنادار نبود (p 0/01)؛ اما اثر مستقيم جنبه‌هاي شخصيتي و شناخت‌هاي اجتماعي بر اعتياد به اينترنت منفي و معني‌دار بود ( p 0/01). اثر ميانجيگري انتظارات استفاده از اينترنت بر روابط بين جنبه‌هاي آسيب‌شناسي و اعتياد به اينترنت ( p 0/913)؛ و بر رابطه جنبه‌هاي شخصيتي و اعتياد به اينترنت ( p 0/917) و همچنين بر روابط بين جنبه‌هاي اجتماعي و اعتياد به اينترنت (p 0/951) معنادار نبود. اثر ميانجيگري راهبردهاي مقابله‌اي بر روابط بين جنبه‌هاي آسيب‌شناسي و اعتياد به اينترنت مثبت (0/000 p) و بر روابط بين جنبه‌هاي شخصيتي و اعتياد به اينترنت منفي و معنادار بود (0/000  p) و همچنين بر روابط بين جنبه‌هاي اجتماعي و اعتياد به اينترنت معنادار نبود (0/274  p). نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد كنترل نشانه‌هاي خلقي و اضطراب، آموزش راهبردهاي افزايش خودكارآمدي، عزت‌نفس، حمايت اجتماعي ادراك‌شده و مهارت‌هاي مقابله‌اي و تغيير انتظارات استفاده از اينترنت، در پيشگيري از ايجاد و ابقاي اعتياد به اينترنت مفيد است.