نقش واسطه‌اي خودكارآمدي و نااميدي در رابطه ميان جو عاطفي خانواده با بي‌حوصلگي نوجوانان دختر

شواهد نشان مي دهد جو عاطفي خانواده بر بي ‌حوصلگي در دورۀ نوجواني اثرگذار است. هرچند در پژوهشهاي پيشين رابطه ميان جو عاطفي خانواده و بي ‌حوصلگي مورد بررسي قرار گرفته است، اما درباره سازو كارهاي زيربنايي اين رابطه مطالعات اندكي وجود دارد. از اين رو، پژوهش حاضر با هدف تعيين نقش واسطه‌اي خودكارآمدي و نااميدي در رابطه ميان جو عاطفي خانواده و بي‌حوصلگي نوجوانان انجام شده است. روش پژوهش توصيفي و از نوع همبستگي است. جامعه آماري پژوهش دانش‌آموزان دختر دورۀ اول متوسطه منطقه 11 تهران در سال تحصيلي 99-1398 بود كه از ميان آنها 280 نفر با روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه ‌اي چندمرحله‌ اي انتخاب شدند. داده ‌ها با استفاده از مقياس خودكارآمدي عمومي (شرر و همكاران، 1982)، مقياس نااميدي كودكان و نوجوانان (كازدين و همكاران، 1986)، پرسشنامه جو عاطفي خانواده (نودرگاه‌ فرد، 1373) و مقياس چندبعدي حالت بي‌حوصلگي (فالمن و همكاران، 2013) گردآوري و از طريق همبستگي پيرسون و تحليل مسير تجزيه شدند. نتايج نشان داد كه اثر مستقيم جو عاطفي خانواده بر خودكارآمدي مثبت معنادار و بر نااميدي و بي ‌حوصلگي منفي معنادار بود. همچنين، اثر مستقيم خودكارآمدي بر بي ‌حوصلگي منفي معنادار، اما اثر مستقيم نااميدي بر بي ‌حوصلگي معنادار نبود. همچنين، يافته ‌هاي پژوهش نشان دادند كه خودكارآمدي در رابطه ميان جو عاطفي خانواده و بي‌ حوصلگي نقشي واسطه‌ اي دارد، اما نااميدي در رابطه ميان جو عاطفي خانواده و بي ‌حوصلگي نقشي واسطه‌ اي ندارد. بر اساس يافته‌ ها، مي ‌توان نتيجه گرفت خودكارآمدي از عوامل مهم اثرگذار بر بي‌حوصلگي در ميان نوجوانان به‌ شمار مي‌آيد، بنابراين، بهبود سطح خودكارآمدي مي ‌تواند روشي مطلوب براي كمك به نوجوانان در برابر مشكلات و پيشگيري از بي ‌حوصلگي باشد.