معناشناسي روايي مفردات قرآن نزد قرآن‌پژوهان اماميه؛ رهيافت‌ها و نمونه‌ها

«معناشناسي روايي» رويكردي معناشناختي است كه گذشته از احتجاج به روايات لغوي (رواياتي كه در آن‌ها معناي يك واژه تبيين شده است)، تمامي احاديث اهل بيت(ع) را به‌‌عنوان منبعي از كاربردهاي اصيل زبان عربي، مورد تحقيق قرار داده و به آن‌ها احتجاج مي‌كند. ارزيابي رهيافت قرآن‌پژوهان اماميه به اين رويكرد، مسئلۀ اصلي اين جستار است. بررسي فعاليت‌هاي معناپژوهي قرآن‌پژوهان اماميه نشان از آن دارد كه ايشان، اعم از فقها، مفسران و لغويان، غالباً رهيافتي همسو و همدل با روايات لغوي داشته‌اند و در بيشتر مواردي، كه به روايتي لغوي دست يافته‌اند، از آن ياد كرده و درصورت تعارض روايت با اقوال لغويان، تعارض را حل كرده و يا ديدگاه روايي را ترجيح داده‌اند. گرچه در گوشه و كنار آثار قرآن‌پژوهان اماميه مي‌توان نشانه‌هايي از احتجاج به كاربردهاي روايي واژگان قرآن را يافت؛ اما درمجموع ايشان به علت دشواري اين شيوه نتوانسته‌اند، از آن بهره چنداني ببرند. در اين ميان سه واژه‌پژوه بزرگ شيعه، سيد نورالدين جزايري، سيد علي‌اكبر قرشي و علي كوراني عاملي، توجه بسياري به اين رويكرد داشته‌اند.