عنوان مقاله :
«ثُلَّه» در قرآن كريم: قليل يا كثير
پديد آورندگان :
رجبي قدسي ، محسن دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم , داوودي ، مهين دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم
كليدواژه :
معناشناسي ثله , سوره واقعه , امت هاي پيشين , سوره شناسي , مقربان , اصحاب اليمين.
چكيده فارسي :
در سنّت تفسيري به طور معمول، آيات «وَالسّابِقونَ السّابِقونَ* أُولئِكَ المُقَرَّبونَ * في جَنّاتِ النَّعيمِ* ثُلَّةٌ مِنَ الأَوَّلينَ* وَقَليلٌ مِنَ الآخِرين» (واقعه/ 1014) اينگونه فهم شده است كه شمار سابقان و مقرّبان در امّتهاي پيشين، نسبت به امّت خاتم پيامبران(ص) بيشتر بوده است. اين باور بر اين اساس شكل گرفته است كه «ثُلَّةٌ مِنَ الأَوَّلينَ » در تقابل با «وَقَليلٌ مِنَ الآخِرين» قرار دارد؛ حال آنكه «ثلّه» در زبان عربي به معناي «قليل» نيز به كار ميرود. گذشته از اين، بر پايۀ آموزههاي قرآن و حديث، كثيري از امّتهاي پيشين فاسق بودهاند؛ ازجمله در سورۀ حديد، مجاور سورۀ واقعه آمده است: «وَلا يكونوا كَالَّذينَ أوتوا الْكِتابَ مِن قَبلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَت قُلوبُهُم وَكَثيرٌ مِنهُم فاسِقون» (حديد/ 16) و نيز «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهيمَ وَ جَعَلْنا في ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْكِتابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ» (حديد/ 26)؛ بنابراين، «مقرّبان» هم در پيشينيان و هم در پسينيان، «قليل» بوده و هستند.