ذخيره مس برزاوند، شمال باختر نايين، استان اصفهان: ملاحظاتي روي كاني‌سازي و زمين‌شيمي سامانه دگرساني

ذخيره مس برزاوند به سن اليگوسن و در 30 كيلومتري شمال خاور زفره در امتداد يك گسل كششي با روند تقريبي خاوري  باختري و درون گدازه بازالتي به فرم لايه‌كران تشكيل شده است. دگرساني هاي عمده شامل پيريتي شدن، پروپيليتيكي شدن، زئوليتي شدن، سيليسي شدن، اوراليتي شدن و سوسوريتي شدن گدازه  بازالتي مي باشند. مطالعات ژئوشيميايي در برزاوند نمايانگر غني شدگي SiO2 ،Al2O3،K2O Na2O ،P2O5 ،TiO2 ،∑REE ،Ag ،As ،Ba ،Be ،Bi ،Cd ،Cs ،Cu ،Li ،Mo ،Nb ،Pb ،Rb ،Sb ،Se ،Sn ،Sr ،Ta ،Tl ،Te ،Th ،U ،W Y ،Zn و Zr، شستشو تثبيت CaO ،Fe2O3 ،MnO ،Hf ،Sc و V و تهي شدگي S ،Ni ،Cr ،MgO و Co طي دگرساني مي باشد. همبستگي مثبت بين La/Lu)N،(La/Yb)N،(La/Sm)N) و La/Y)N) با CaO (0.96 الي 0.70= r) نمايانگر پروپيليتيكي شدن بازالت ميزبان و به دنبال آن افزايش pH سيالات مسئول كانه زايي بوده كه خود در تفريق لانتانيدها نقش داشته است. كاني شناسي ماده معدني مشتمل بر كالكوپيريت، بورنيت، كووليت، آزوريت، مالاكيت، هماتيت، گوتيت و پيريت مي باشد. مس در شوراب هاي اكسيدان مربوط به فرايند دياژنز تأخيري به صورت كمپلكس هاي كلريدي حمل و از طريق جانشيني درون پيريت هاي تشكيل شده در مرحله  ولكانيسم ته نشست شده است. چنين به نظر مي‌رسد ذخيره  مس برزاوند مراحل ولكانيسم زيردريايي، دياژنز آغازين و دياژنز تدفيني، دگرگوني تدفيني و فرايند هوازدگي را در طي تكوين خود داشته است. با توجه به ويژگي هاي دگرساني، كاني شناسي و زمين شيمي سنگ كل مي توان گفت كه ذخيره  مس برزاوند داراي بيشترين شباهت با ذخاير مس تيپ مانتو است.