كاني‌شناسي، زمين‌شيمي و خاستگاه زمين‌ساختيماگمايي گرانيتوييدهاي كانسار اسكارن آهن باغك، گستره معدني سنگان، شمال خاور ايران

گستره معدني سنگان در شمال كمربند ماگمايي سنوزوييك خاور ايران عمدتاً از سنگ‌هاي آتش فشاني و آذرآواري (پيروكلاستيك) اسيديحدواسط تشكيل گرديده كه تحت نفوذ توده‌هاي گرانيتوييدي ائوسن قرار گرفته‌اند. در كانسار اسكارن آهن باغك، اين گرانيتوييدها از بيوتيت‌كوارتزمونزونيت پورفيري، بيوتيت سينيت ‌تا بيوتيت سينوگرانيت‌ و آلكالي فلدسپار كوارتز سينيت تا آلكالي فلدسپار گرانيت پيش از كاني‌زايي و كوارتز آلكالي سينيت و كوارتز سينيت‌هاي هم زاد با كاني‌زايي تشكيل شده‌اند. اين گرانيتوييدهاي نوع I ماهيت متاآلومين منيزيمي، كالك آلكالن، آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي دارند. اين گرانيتوييدها غني‌شدگي نسبي عناصر LREE/HREE  و LILE /HFSE، بي‌هنجاري منفي Eu, Sr, Ta, Th و Ti و بي‌هنجاري مثبت Th, U, K, Ba, Rb به همراه مقادير بالاي La و نسبت Zr/Nb, Nb/Th, Nb/U   و Nb/La را نشان مي‌دهند كه نه تنها منشأ گوشته‌اي نشأت گرفته از ليتوسفر اقيانوسي فرورونده، بلكه آلايش پوسته قاره‌اي در تكامل ماگماي سازنده آنها را پيشنهاد مي‌كند. مقادير Sm/Yb در برابر La/Sm, Sm/Yb در برابر Sm و Dy/Yb در برابر La/Yb نشان مي‌دهد ماگماي اوليه از ذوب‌بخشي اندك (2 تا 5 درصد) لرزوليت‌هاي گارنتاسپينل‌دار در ژرفايي حدود 6866 كيلومتري گوشته بالايي، تحت‌تأثير آلايش پوسته‌اي قرار گرفته است. بنابر اين پژوهش، جايگاه زمين‌ساختيماگمايي گرانيتوييدها، كمان ماگمايي همزمان تا پس از برخورد قاره‌اي پيشنهاد مي‌شود.