مقايسه تأثير شناورسازي پاها در آب گرم با رفلكسولوژي پا بر كيفيت خواب بيماران تحت راديوتراپي: يك كارآزمايي باليني تصادفي

زمينه و هدف: كاهش كيفيت خواب از شايع‌ترين عوارض راديوتراپي در بيماران سرطاني است. هرچند شناورسازي پاها در آب گرم و رفلكسولوژي پا دو روش آسان، ارزان و در دسترس براي بهبود كيفيت خواب هستند، اما اين كه كدام يك مؤثرتر است، در مطالعات موجود بررسي نشده است. هدف از انجام اين مطالعه مقايسه تأثير شناورسازي پاها در آب گرم و رفلكسولوژي پا بر كيفيت خواب بيماران تحت راديوتراپي بوده است. روش بررسي: اين كارآزمايي باليني تصادفي دو گروهي در مورد 62 بيمار سرطاني تحت راديوتراپي در مركز درماني رضا (ع) مشهد در سال 1399 انجام گرفته است. بيماران به صورت تصادفي به دو گروه شناور كردن پاها در آب گرم و رفلكسولوژي تقسيم شدند. در گروه شناورسازي پاها در آب گرم، بيماران از روز هفتم پس از شروع راديوتراپي به مدت دو هفته هر شب يك ساعت قبل از خواب براي 20 دقيقه پاهاي خود را در آب 41 درجه شناور مي‌كردند و در گروه رفلكسولوژي پا، مداخله از روز هفتم پس از شروع راديوتراپي طي دو هفته هر شب و به مدت 10 دقيقه براي هر پا در 3 ناحيه شبكه خورشيدي، ناحيه غده هيپوفيز و ناحيه غده پينه آل انجام مي‌گرفت. نمره كيفيت خواب با پرسشنامه كيفيت خواب پيترزبورگ در روز هفت دوره راديوتراپي (پيش آزمون) و سپس 7 ،14و28 روز بعد ارزيابي شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 و آمار توصيفي/ تحليلي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد نمره كل كيفيت خواب در دو گروه در طي زمان به صورت معناداري كاهش يافته است (0.001 p) كه اين كاهش در گروه رفلكسلوژي از 1.33 ±13.81 در روز پيش آزمون به 1.73 ±4.86 در روز 28 و در گروه شناورسازي از 1.23 ±13.55 به 1.97 ±7.92 بوده است. لازم به ذكر است كه كاهش نمره در پرسشنامه پيترزبورگ به معني بهبود كيفيت خواب است. نتيجه‌گيري: رفلكسولوژي پا و شناورسازي پاها در آب گرم باعث بهبود كيفيت خواب در بيماران تحت راديوتراپي مي‌شود، اما رفلكسولوژي پا در بهبود كيفيت خواب مؤثرتر است، لذا استفاده از آن توصيه مي‌شود.